Καλό Πάσχα

10 συστάσεις για το πασχαλινό τραπέζι

Οι ημέρες του Πάσχα είναι η ιδανική περίοδος για να δούμε φίλους και συγγενείς, να απολαύσουμε την οικογενειακή γαλήνη και φυσικά να φάμε τα ιδιαίτερα Πασχαλινά εδέσματα. Ωστόσο θέλει προσοχή ώστε οι διακοπές μας να μην συνοδευτούν με αύξηση του βάρους και τελικά με μια επιβαρυμένη υγεία.

• Περιοριστείτε στο ένα αβγό κατά το έθιμο. Το αβγό αποτελεί κατά τη θρησκευτική μας παράδοση την τροφή με την οποία σφραγίσαμε το στόμα μας πριν από 40 μέρες και η τροφή που το ξανανοίγουμε προς τα ζωικής κατεύθυνσης τρόφιμα τώρα. Επειδή όμως έπεται καταιγισμός ζωικής πρωτεΐνης και λίπους ας κρατήσουμε το μέτρο.
• Μην υποτιμήσετε τη μαγειρίτσα. Αποτελεί τον ενδιάμεσο κρίκο μεταξύ της νηστείας και της διατροφικής 'ασυδοσίας' που ακολουθεί. Πράγματι η σούπα με κρέας αποτελεί την καλύτερη προετοιμασία για το στομάχι μας για να δεχτεί το κρέας και τα προϊόντα του που στερήθηκε όλο το προηγούμενο διάστημα. Συνήθως περιλαμβάνει εντόσθια και συκωταριά, φρέσκα κρεμμύδια, ρύζι, αβγά, άνηθο και ελαιόλαδο. Μία μερίδα μαγειρίτσας αποδίδει μέχρι και 560 θερμίδες, αλλά με πολύ δυστυχώς μεγάλη περιεκτικότητα σε χοληστερόλη. Αν σας ενδιαφέρει η χοληστερόλη σας αντικαταστήστε το αβγό μόνο με το ασπράδι του.
• Όταν καθίσετε στο πασχαλινό τραπέζι σκεφτείτε το μέτρο, σκεφτείτε έξυπνα. Θεωρήστε ότι είστε αθλητής που για μεγάλο διάστημα έμεινε εκτός των αγωνιστικών χώρων απροπόνητος και τώρα σας βάλανε να τρέξετε έναν μαραθώνιο. Και δεν πρόκειται να τερματίσετε και κακό στον οργανισμό σας θα κάνετε. Σταδιακά πρέπει να μπείτε στο ρυθμό των προπονήσεων ώστε το σώμα σας σιγά-σιγά να ξανάρθει στην πρότερη κατάστασή του. Έτσι συμβαίνει και με το στομάχι μας. Το είχαμε σε ξεκούραση τόσο διάστημα (5-40 μέρες) και τώρα το βομβαρδίζουμε με λιπαρά, πρωτεΐνες, πουρίνες. Είναι λογικό να αντιδράσει. Σεβαστείτε λοιπόν το σώμα σας.
• Ξεκινήστε το γεύμα σας πρώτα με σαλάτα. Αυτό θα σας βοηθήσει κυρίως να τιθασεύσετε την ορμή σας για τη ζωική πρωτεΐνη που τόσο στερηθήκατε αυτό το διάστημα, κάνοντας σας να χορτάστε πιο εύκολα. Παράλληλα, οι σαλάτες είναι εξαιρετικές πηγές διαιτητικών ινών, συμβάλλοντας στην καλή λειτουργία του εντέρου και παράλληλα καλίου, ενός ηλεκτρολύτη που εξισορροπεί την μεγάλη πρόσληψη του ανταγωνιστή νατρίου που βρίσκεται στο κρέας, συμβάλλοντας έτσι στην καλύτερη διατήρηση της ηλεκτρολυτικής ισορροπίας. Μην ξεχνάτε ότι τα λαχανικά μειώνουν την απορρόφηση της διαιτητικής χοληστερόλης εξ’ αιτίας τόσο της περιεκτικότητάς του σε διαιτητικές ίνες όσο και σε φυτοστερόλες.
• Μη διστάσετε να φάτε ρύζι, μακαρόνια ή ψωμί μαζί με το κρέας. Αυτό μας χορταίνει και συνεπώς μειώνει τις πιθανότητες να υπερκαταναλώσουμε κρέας και παράλληλα συμβάλλει στη δημιουργία ενός ισορροπημένου, από άποψης μακροθρεπτικων συστατικών πιάτου.
• Προτιμήστε το κατσικάκι από το αρνάκι καθώς έχει μικρότερη περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά. Το αρνάκι γάλακτος είναι πολύ τρυφερό, γιατί είναι φτωχότερο από το αρνί (από 3 μηνών μέχρι 1 έτους) σε πρωτεΐνες και πλουσιότερο σε λίπος. Το λίπος του βρίσκεται κρυμμένο ενδομυϊκά, γι' αυτό και είναι δύσκολο να αφαιρεθεί. Από τα πιο άπαχα κομμάτια του ζώου είναι το μπούτι και η σέλα.
• Ριγανήστε από το προηγούμενο βράδυ το κρέας καθώς έχει βρεθεί ότι η ρίγανη μειώνει την παραγωγή των επικίνδυνων νιτροζαμινών που παράγονται στο κρέας και σχετίζονται με καρκινογένεση. Επίσης προτιμήστε τα ψητά και όχι στα κάρβουνα καθώς και αυτά σχετίζονται με υψηλότερα ποσοστά καρκινογένεσης.
• Προτιμήστε το κρασί ως συνοδευτικό, αντί για μπύρα, καθώς περιέχει περισσότερα αντιοξειδωτικά συστατικά και προάγει την υγεία μας.
• Μία φέτα τσουρέκι περιέχει περίπου 80 θερμίδες και αποτελεί ένα εξαιρετικό γλύκισμα αντί άλλων περισσότερο θερμιδογόνων γλυκισμάτων. Κρατήστε απλά το μέτρο.
• Στύψτε άφθονο λεμόνι στο κρέας καθώς έχει όχι μόνο πολλά αντιοξειδωτικά συστατικά, αλλά και η βιταμίνη C που περιέχει αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου.

Γράφει: ο Παπαλαζάρου Αναστάσιος, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc
από το : http://www.iatronet.gr/article.asp?art_id=1415

Καθαρά Δευτέρα - Μεγάλη Σαρακοστή

Σύμφωνα με τα χριστιανικά έθιμα, η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη μέρα της νηστείας, σύμφωνα με την οποία ο χριστιανός δεν πρέπει να καταναλώσει οτιδήποτε σχετίζεται με κρέας, αυγό, ψάρι, γάλα, βούτυρο κλπ, μέχρι το Πάσχα.
Το γεγονός ότι τα φαγητά της Καθαράς Δευτέρας είναι νηστίσιμα, σημαίνει ότι μπορούμε όλοι να καταναλώσουμε από αυτά ακίνδυνα;
Τα θαλασσινά είναι μια από τις πιο σημαντικές πηγές ιωδίου για τον οργανισμό μας, απαραίτητο για την καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
Στα μαλάκια εντάσσονται τα καλαμάρια, οι σουπιές και το χταπόδι.
Στα οστρακοειδή, τα διάφορα όστρακα, τα καβούρια, οι καραβίδες, οι αστακοί, οι γαρίδες. Προσοχή σε αυτά ιδιαίτερα όσοι έχουν υψηλή χοληστερίνη.
Τα όσπρια αποτελούν μια πολύ σημαντική τροφή, πλούσια σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Η λαγάνα είναι το παραδοσιακό ψωμί της Καθαράς Δευτέρας.
Το παραδοσιακό γλυκό είναι ο χαλβάς, αλλά και όλα τα γλυκά του κουταλιού ή του ταψιού.
Ιδιαίτερη προσοχή θέλουν και τα διάφορα τουρσιά, λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας σε αλάτι.
Καλή όρεξη και καλή Σαρακοστή.

Περισσότερες πληροφορίες για τη Μεγάλη Σαρακοστή μπορείτε να δείτε στο: http://professeur-alex.blogspot.com/2008/03/blog-post.html

2008

Πώς θα απολαύσετε ένα πιο υγιεινό γιορτινό τραπέζι

Πώς θα απολαύσετε ένα πιο υγιεινό γιορτινό τραπέζι Δήμκας Ιωάννης, Κλινικός Διαιτολόγος - Σύμβουλος Διατροφής

Αλήθεια, υπάρχει κάποιος ή κάποια που στο άκουσμα των λέξεων 'Χριστούγεννα' και 'Πρωτοχρονιά', να μην του έρχεται στο μυαλό το στολισμένο σπίτι με το δέντρο, τα δώρα και... φαγητά; Οι ημέρες αυτές, που θα δεχτούμε συγγενείς και φίλους στο σπίτι μας ή θα πάμε εμείς στο δικό τους, είναι απόλυτα συνδεδεμένες με το 'γιορτινό τραπέζι'. Το τραπέζι, ...γύρω από το οποίο θα ανανεώσουμε και θα ενδυναμώσουμε τους δεσμούς μας με αγαπημένα μας πρόσωπα. ...που μας θυμίζει την παιδική μας ηλικία, τότε που δεν υπήρχαν ευθύνες και άγχος αλλά ξενοιασιά και παιχνίδι. ...που η παράδοση έχει γεμίσει με λαχταριστές συνταγές της πατρίδας μας, γλυκά και κρασί, ενώ οι επιρροές από ξένα ήθη και έθιμα το έχουν εμπλουτίσει. ...που τελικά δεν μπορούμε να αποφύγουμε, αλλά και δεν πρέπει να αποφύγουμε, καθώς στον σύγχρονο τρόπο ζωής δεν έχουμε και πολλές ευκαιρίες για κοινωνικότητα, ίσως και για λίγη από την παιδική μας ανεμελιά. Ας αποφύγουμε λοιπόν τη συζήτηση για δίαιτες γιορτών και ας μιλήσουμε για το πως θα απολαύσουμε γεύσεις και συναισθήματα αυτών των ημερών, αποφεύγοντας όμως τις υπερβολές. Πριν τις γιορτές Είναι απολύτως απαραίτητο να θέσουμε έναν στόχο σε ότι αφορά το βάρος μας: μείωση, διατήρηση ή περιορισμένη αύξηση του βάρους μας; Η επιλογή μας πρέπει να βασίζεται στην πλήρη επίγνωση των δυνατοτήτων και των επιθυμιών μας. Θέστε λοιπόν έναν ρεαλιστικό στόχο, αφενός για να έχετε περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας, αφετέρου για να μη νοιώσετε απογοήτευση, τύψεις και άγχος μετά τις γιορτές. Πριν το τραπέζι: Μην παραλείπετε το πρωινό σας γεύμα, με τη λογική 'θα φάω το μεσημέρι ή το βράδυ'. Το πιθανότερο είναι η πείνα να σας οδηγήσει σε υπερβολές, όχι μόνο στο τραπέζι αλλά και αργότερα μέσα στην ημέρα. Εξοικονομήστε θερμίδες από το πρωϊνό σας επιλέγοντας γάλα με λίγα λιπαρά και δημητριακά ολικής αλέσεως ή φρυγανιές. Αποφύγετε τα γλυκά, που αυτές τις ημέρες θα αφθονούν στο σπίτι σας. Και δεν θα χορτάσετε και ενδεχομένως θα νιώθετε πεινασμένοι αργότερα. Στο τραπέζι: Επιλέξτε τα λιγότερο λιπαρά από τα κρεατικά που βρίσκονται στο τραπέζι: γαλοπούλα αντί για μοσχάρι, μοσχάρι αντί για χοιρινό ή αρνί. Αποφύγετε όσο μπορείτε τα τρόφιμα με τις σάλτσες (π.χ. κοκκινιστά), τις σαλάτες με πολλά λιπαρά (π.χ ρωσσική σαλάτα) και μην προσθέτετε 'extra' σάλτσες - σως. Μην παραφορτώνετε το πιάτο σας με πίτες, ψωμί, πατάτες, ρύζι. Επιλέξτε ένα από όλα τα παραπάνω. Γεμίστε το πιάτο σας με όσο μπορείτε περισσότερες σαλάτες, ώστε όταν το βλέπετε να σας δίνει την αίσθηση ότι είναι πολύ πλούσιο. Περιοριστείτε σε ένα ή το πολύ δυο ποτηράκια κρασί. Αποφύγετε την αραίωσή τους με αναψυκτικά (παρά μόνο με σόδα διαίτης). Γενικά αποφύγετε τα αναψυκτικά ή πιέστε το πολύ 1 ποτήρι με το φαγητό σας, αντί για κρασί. Αποφύγετε την κατανάλωση φρούτων και οπωσδήποτε γλυκών αμέσως μετά το γεύμα σας. Αφήστε τα για αργότερα. Επίσης: Μην 'τσιμπολογείτε' ανάμεσα στα γεύματα. Μην αφήνετε τους άλλους να σας παρασύρουν (π.χ. αρνηθείτε ευγενικά το δεύτερο γλυκό που θα σας προσφέρουν, ένα είναι αρκετό, μή δέχεστε περισσότερες από μία 'προσφορές' την ημέρα). Καθώς το μεγαλύτερο πρόβλημα, που μπορεί να μας φορτώσει με περισσότερες θερμίδες και παραπανίσια κιλά αυτές τις άγιες μέρες, είναι η αυξημένη κατανάλωση λιπαρών στη διατροφή μας, καλό είναι να έχουμε υπόψην μας τις γενικές συμβουλές που παρατίθενται στον πίνακα παρακάτω. Πίνακας: Σωστές διατροφικές επιλογές για ένα διαιτολόγιο χαμηλής περιεκτικότητας σε ολικά λιπαρά και κορεσμένα λίπη Καταναλώστε κυρίως τρόφιμα φυτικής προέλευσης (δημητριακά, φρούτα, λαχανικά), καθώς τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης είναι πλούσια σε λιπαρά (ειδικότερα σε κορεσμένα λίπη). Αν κάποια στιγμή καταναλώσετε τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά εξαιτίας μιας ειδικής περίπτωσης (π.χ. σας κάνουν το τραπέζι), φροντίστε την επόμενη μέρα να επιστρέψετε σε μια διατροφή με περισσότερα τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Λίπη και Έλαια: - Προτιμήστε φυτικά έλαια (π.χ. ελαιόλαδο) αντί για στερεά λίπη (συνήθως ζωικής προέλευσης π.χ. βούτυρο, λαρδί). - Αν πρέπει να ακολουθήσετε ένα διαιτολόγιο περιορισμένο σε θερμίδες, μειώστε την ποσότητα λίπους ή λαδιού που χρησιμοποιείτε στο μαγείρεμα και στο τραπέζι. Κόκκινο κρέας, Ψάρια, Πουλερικά, Οστρακοειδή, Όσπρια και Αβγά: - Επιλέξτε 2 με 3 μερίδες (1 μερίδα = 30 γραμμάρια) ψαριών, οστρακοειδών, άπαχων πουλερικών, άπαχου κόκκινου κρέατος ή οσπρίων, ημερησίως. - Αφαιρέστε τα ορατά λίπη από τα κρεατικά σας και το δέρμα από τα πουλερικά. - Επιλέξτε όσπρια πιο συχνά μέσα στην εβδομάδα σας για κύριο γεύμα. - Περιορίστε την πρόσληψη επεξεργασμένων κρεατικών υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά (π.χ. μπέηκον, λουκάνικα, σαλάμια). Επιλέξτε τα αντίστοιχα τρόφιμα που περιέχουν λιγότερα λιπαρά (π.χ. φιλέτο γαλοπούλας). - Περιορίστε την πρόσληψη συκωτιού και άλλων σπλάχνων. - Περιορίστε την εβδομαδιαία πρόσληψη κρόκων αβγών ή ολόκληρων αβγών. Προτιμήστε τα ασπράδια των αβγών που μπορούν να καταναλωθούν ελέυθερα από μόνα τους ή σε συνταγές. Γάλα και Γαλακτοκομικά: - Προτιμήστε αποβουτυρωμένο (άπαχο) γάλα ή γάλα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, γιαούρτι 0% ή γιαούρτι χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά τυριά (π.χ. μυζήθρα), αντί για πλουσιότερα σε λιπαρά αντίστοιχα προϊόντα (πλήρες γάλα, πλήρες γιαούρτι, ελβετικά τυριά) Τυποποιημένα προϊόντα: - Αποφύγετε την κατανάλωσή τους γιατί είναι κατά κανόνα πλουσιότερα σε λιπαρά και κορεσμένα λίπη (το λίπος προσδίδει γευστικότητα και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται ευρύτατα στα τυποποιημένα προϊόντα, όπως και το αλάτι ή η ζάχαρη). - Ελέγξτε τις ετικέτες των τροφίμων για το αν περιέχουν διατροφική ανάλυση και εκτιμήστε την περιεκτικότητά τους σε λίπος, αποφεύγοντας τα πιό λιπαρά από αυτά. Τρόφιμα σε εστιατόρια ή άλλους χώρους εστίασης: - Προτιμήστε ψάρια ή άπαχα κρεατικά, μαγειρεμένα χωρίς λίπος (π.χ. ψητά). - Αποφύγετε την κατανάλωση κιμά (π.χ. μπιφτέκια), πλούσιων σε λιπαρά επεξεργασμένων τροφίμων (π.χ. λουκάνικων) και τυριών. - Αποφύγετε τις κρεμοειδείς σως, σάλτσες και αλλοιφές. - Προτιμήστε φρούτα για επιδόρπιο. Τέλος: Τα φαγητά επάνω στο γιορτινό τραπέζι είναι η αφορμή και όχι η αιτία για να βρεθούμε μαζί με τα αγαπημένα μας πρόσωπα γύρω από αυτό. Το νόημα των γιορτών βρίσκεται στις καρδιές αυτών που κάθονται δίπλα μας, γύρω - γύρω από το τραπέζι, και όχι στα φαγητά επάνω στο τραπέζι. Καλές Γιορτές!

Παχυσαρκία στο παιδί και τον έφηβο – Ο ρόλος της άσκησης

Η Εθνική Επιτροπή Σχολικού Αθλητισμού και Ολυμπιακής Παιδείας, σας προσκαλεί να παρακολουθήσετε τις εργασίες της ημερίδας "Παχυσαρκία στο παιδί και τον έφηβο – Ο ρόλος της άσκησης" που θα πραγματοποιηθεί στο ξενοδοχείο Divani Caravel, στις 19
Νοεμβρίου 2007.

Η ημερίδα είναι η πρώτη που διεξάγεται από την ΕΘ.Ε.Σ.Α.Ο.Π. μετά το Πανελλήνιο Συνέδριο της και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Υφυπουργείου Αθλητισμού.
Η συμμετοχή είναι ελεύθερη.

16 Οκτωβρίου Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής

Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής χθες 16 Οκτωβρίου και οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις λανθασμένες διατροφικές συνήθειες. Το πρόβλημα της παχυσαρκίας ταλαιπωρεί μικρούς και μεγάλους, ενώ σύμφωνα με τα νέα επιστημονικά ευρήματα φαίνεται πως ένας κοινός ιός που προσβάλλει το αναπνευστικό και τα μάτια, ίσως ευθύνεται για την συσσώρευση λίπους στο σώμα. Όπως υποστηρίζουν Αμερικανοί επιστήμονες, εάν η έρευνα τους επιβεβαιωθεί, αναμένεται να παρασκευάσουν ένα προληπτικό εμβόλιο.

Η διατροφή των περισσότερων παιδιών περιστρέφεται γύρω από λίγα και συγκεκριμένα είδη τροφών που συν τοις άλλοις είναι και ανθυγιεινά. Σύμφωνα με τους επιστήμονες η εμμονή των παιδιών σε ορισμένα είδη φαγητών και η απέχθεια για οτιδήποτε άλλο, οφείλεται στη συνήθεια και τα κακά παραδείγματα που παίρνουν από τους γονείς τους Ο διατροφολόγος Γιώργος Πανοτόπουλος, τονίζει πως: «όταν ο γονιός φεύγει το πρωί από το σπίτι του με ένα φραπέ και όταν γυρνάει παραγγέλνει απέξω, αυτό θα κάνει και το παιδί».

Έρευνα που δημοσιεύεται σε γνωστό επιστημονικό περιοδικό ανατρέπει το ότι οι διατροφικές προτιμήσεις των παιδιών οφείλονται στις συνήθειες των γονιών τους, καθώς εκτιμά ότι σχετίζονται με κληρονομικούς παράγοντες σε ποσοστό 78% και κατά 22% στο περιβάλλον.

Αντιθέτως ο Γιάννης Κακλαμάνος, ενδοκρινολόγος - διαβητολόγος αναφέρει σε συνέντευξή του στη ΝΕΤ, πως, σύμφωνα με την έρευνα που μελέτησε τις διατροφικές συνήθειες σε περισσότερες από 5.000 οικογένειες, τα παιδιά δοκιμάζουν μεγάλη ποικιλία τροφών μέχρι μια ορισμένη ηλικία, οπότε σταματούν και τρέφονται με συγκεκριμένα είδη.

Εύκολα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η σωστή διατροφή και ιδιαίτερα η Μεσογειακή, «χτίζει» γερούς οργανισμούς, υγιείς ανθρώπους.

Οι "ασπίδες" κατά της κακής διατροφής

Το καλοκαίρι έφτασε... Ας προσέξουμε τη διατροφή μας

Το καλοκαίρι "μπήκε με άγριες διαθέσεις", η θερμοκρασία έχει χτυπήσει κόκκινο - ευτυχώς λένε οτι θα δροσίσει- και με τη διατροφή μας τι γίνεται;
Σήμερα κιόλας ας θέσουμε το θεμέλιο λίθο για μια υγιεινή διατροφή, που όμως θα μας βοηθήσει για την απώλεια...ορισμένων κιλών.
* Η θερμική αξία μιας δίαιτας δεν πρέπει ποτέ να είναι λιγότερη από 1000-1200 θερμίδες ημερησίως για να μην προκαλέσει οποιαδήποτε προβλήματα υγείας και για να μην είναι η απώλεια βάρους προσωρινή.
* Επιδιώκετε μείωση βάρους κατά ½ -1κιλό τη βδομάδα.
* Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα για να διατηρείτε το αίσθημα του κορεσμού και για να βοηθάτε το μεταβολισμό σας.
* Πίνετε 7-8 ποτήρια νερό την ημέρα.
* Καταναλώνετε όχι περισσότερο από 1-1½ κουταλάκι αλάτι την ημέρα ή μην προσθέτετε περισσότερο από αυτό που υπάρχει στο μαγείρεμα (εκτός αν διευκρινιστεί διαφορετικά από τον κλινικό διαιτολόγο ή γιατρό.
* Αφαιρείτε το ορατό λίπος από κρέας πριν να μαγειρευτεί και αποφεύγετε τα τηγανητά ή λαδερά φαγητά.
* Προτιμάτε τα χόρτα σας βραστά και δίνετέ τους γεύση με μπαχαρικά και καρυκεύματα.
*Τρώτε ΠΟΙΚΙΛΙΑ τροφών από όλες τις ομάδες τροφών (ψωμί/δημητριακά, κρέας/ισοδύναμα, γάλα, φρούτα, λαχανικά, λάδι) σε λογικές ποσότητες.
* Μη μεταπηδάτε γεύματα και προγραμματίστε τα γεύματά σας σύμφωνα με την καθημερινή σας ρουτίνα.
* Αποφεύγετε τις αυστηρές δίαιτες ή μόνο δίαιτες (ένα είδος φαγητού) ή ολιγοήμερες δίαιτες.* Όχι περισσότερο από 2-3 καφέδες την ημέρα.
* Τρώτε το τελευταίο γεύμα 3-4 ώρες πριν τον ύπνο.
* Ζυγίζεστε μια φορά μόνο την εβδομάδα (μην γίνεστε αιχμάλωτοι της ζυγαριάς).
* Προτιμάτε τα γαλακτοκομικά σας προϊόντα να είναι αποβουτυρωμένα.
*Ακολουθήστε ως πρότυπο διατροφής την πυραμίδα υγιεινής διατροφής και το μοντέλο του πιάτου όπου το μισό του πιάτου σας να αποτελείται από λαχανικά (ωμά ή μαγειρεμένα ) , το 1/4 του πιάτου από αμυλούχες τροφές (πατάτα, ρύζι , μακαρόνια, ψωμί, όσπρια) και το 1/4 του πιάτου από πρωτεϊνούχες τροφές (κοτόπουλο, ψάρι, κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, όσπρια /σόγια).
Αν θα τηρήσουμε τις οδηγίες;
Ειναι δύσκολο, αλλά μπορούμε να προσπαθήσουμε.
Η σωστή διατροφή είναι το Α και το Ω της υγείας μας μαζί με τη σωματική άσκηση.
Είναι καλοκαίρι!

Παρουσίαση προγραμμάτων Αγωγής Υγείας του 1ου Γυμνασίου και Γενικού Λυκείου Σοφάδων

Οι μαθητές του 1ου Γυμνασίου και του Γενικού Λυκείου Σοφάδων, την Τετάρτη 16/05/07, σε κοινή εκδήλωση που πραγματοποίησαν τα δύο σχολεία, παρέλαβαν τα αποδεικτικά συμμετοχής τους στο πρόγραμμα και το υλικό του προγράμματος σε μορφή μικρού βιβλίου. Τα δύο προγράμματα που υλοποίησαν τα σχολεία είχαν τους τίτλους:

«Ο ρόλος των Βιταμινών στον οργανισμό μας» και

«Η αξία της Μεσογειακής Διατροφής» αντίστοιχα.
Οι μαθητές και του Γυμνασίου και του Λυκείου παρατήρησαν ότι η συμμετοχή τους στο πρόγραμμα τους έδωσε την δυνατότητα να αποκτήσουν χρήσιμες γνώσεις σε σχέση με την διατροφή τους γενικότερα.

Ως βασικότερη πηγή πληροφοριών για την εκπόνηση των προγραμμάτων θεώρησαν το InterNet.

Ρωτώντας δε και ψάχνοντας, οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι από την μία είναι πολύ χρήσιμο να φροντίζουμε ώστε η καθημερινή μας διατροφή να περιέχει όλες τις απαραίτητες βιταμίνες (φρούτα, λαχανικά κλπ.), αλλά κι από την άλλη συμφώνησαν ότι η Μεσογειακή Διατροφή, για την οποία τόσος λόγος γίνεται τελευταία, αρκεί για να προμηθευτεί ο οργανισμός μας τις βιταμίνες και τα αντιοξειδωτικά που βελτιώνουν και ενδεχομένως παρατείνουν την ζωή μας.

Η παρουσίαση του προγράμματος Αγωγής Υγείας του Γενικού Λυκείου Φαναρίου

Οι μαθητές του Γενικού Λυκείου Φαναρίου, κατά τη διάρκεια της πολιτιστικής ημερίδας, που έλαβε χώρα στο σχολείο τους, παρέλαβαν τα αποδεικτικά συμμετοχής τους στο πρόγραμμα και το υλικό του προγράμματος δεμένο σε τομίδιο.
Δήλωσαν ευχαριστημένοι από τη δραστηριότητα μέσω της οποίας ήρθαν σε επαφή με παραδοσιακές συνταγές του τόπου τους αλλά και με την αξία του απλού φαγητού. Όλοι πρόθυμα, έψαξαν, ρώτησαν μεγαλύτερους και κατέληξαν, πέρα από το υλικό του προγράμματος, και σε προσωπικά συμπεράσματα που αφορούν στην υγεία και την επικοινωνία των ανθρώπων.

Η παρουσίαση του προγράμματος Αγωγής Υγείας του Γυμνασίου Λεονταρίου

Οι μαθητές της Β2 τάξης του Γυμνασίου Λεονταρίου Καρδίτσας, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2006-07, υλοποίησαν ένα Πρόγραμμα Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών σε θέματα Αγωγής Υγείας με αντικείμενο: ΕΦΗΒΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ και θέμα:«Προβλήματα διατροφής και κατανάλωσης».Το πρόγραμμα εκπονήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας, στο πλαίσιο σύμπραξης επτά σχολείων του Ν. Καρδίτσας, και την υλοποίησή του, στο Γυμνάσιο Λεονταρίου, συντόνισε η καθηγήτρια Ρεγγίνα Κανδήλα, υπεύθυνη της Σχολικής Βιβλιοθήκης. Όπως σημείωσαν τα παιδιά, στην παρουσίαση του προγράμματος στο χώρο του σχολείου, η πραγματοποίηση αυτού του προγράμματος ήταν γι’ αυτά μια ενδιαφέρουσα αλλά και δημιουργική εμπειρία.
Αρχικά, παρουσιάστηκε και εξηγήθηκε η έννοια του όρου Κατανάλωση.
Με τον όρο «ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ» εννοείται η χρησιμοποίηση κάθε είδος αγαθών και υπηρεσιών για την ικανοποίηση ανθρωπίνων αγαθών. Η κατανάλωση αγαθών είναι καθημερινή ανάγκη που καθορίζει την επιβίωση, την ασφάλεια, την υγεία του καταναλωτή
Η σύγχρονη κοινωνία αποπροσανατολίζει τον άνθρωπο και τον κατευθύνει σε λανθασμένα καταναλωτικά πρότυπα σε όλους τους τομείς και κυρίως στην διατροφή.

Για το λόγο αυτό:

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΤΡΩΜΕ ΣΩΣΤΑ!

Η διατροφή μας πρέπει να αποτελείται από:
ΦΡΟΥΤΑ
ΛΑΧΑΝΙΚΑ
ΨΑΡΙΑ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ
ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ

και όχι από:
ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ
ΚΟΚΚΙΝΟ ΚΡΕΑΣ
ΛΙΠΑΡΑ
ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ
ΓΛΥΚΑ
ΕΤΟΙΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΦΑΓΗΤΟ,

επειδή παραμονεύουν κίνδυνοι όπως:
ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
ΔΙΑΒΗΤΗΣ
ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ
ΥΠΕΡΤΑΣΗ
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ
ΟΣΤΕΟΠΟΡΟΣΗ.

Το μήνυμα από την ημερίδα είναι:

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΟΥ ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ!
ΔΙΚΗ ΣΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΛΟΓΗ!

Η παρουσίαση του προγράμματος Αγωγής Υγείας του Γενικού Λυκείου Μουζακίου

Οι μαθητές της Β2 τάξης του Γενικού Λυκείου, στο Μουζάκι, κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2006-07, υλοποίησαν ένα Πρόγραμμα Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών σε θέματα Αγωγής Υγείας με αντικείμενο: ΕΦΗΒΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ και θέμα:
«ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ: ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ, ΑΝΟΡΕΞΙΑ, ΒΟΥΛΙΜΙΑ».
Το πρόγραμμα εκπονήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας, στο πλαίσιο σύμπραξης επτά σχολείων του Ν. Καρδίτσας, και την υλοποίησή του, στο Γενικό Λύκειο Μουζακίου, συντόνισε η καθηγήτρια Σκαμπαρδώνη Αγορίτσα (ΠΕ02).
Όπως σημείωσαν τα παιδιά, η πραγματοποίηση αυτού του προγράμματος ήταν γι’ αυτά μια ενδιαφέρουσα και συνάμα δημιουργική εμπειρία, καθώς :

v Μελέτησαν τις διατροφικές διαταραχές στην εφηβική ηλικία (παράγοντες δημιουργίας, συνέπειες , πρόληψη και αντιμετώπιση).
v Εξέτασαν και αξιολόγησαν τις διατροφικές συνήθειες των συνομηλίκων τους και τις δικές τους, με βάση το σύγχρονο τρόπο ζωής.
v Αντιλήφθηκαν ότι η σωστή διατροφή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τη σωματική και ψυχοπνευματική τους υγεία και ευεξία.
v Χρησιμοποίησαν τα ταλέντα και τις δεξιότητές τους.
v Εξερεύνησαν, διατύπωσαν ερωτήματα, παρατήρησαν, συγκέντρωσαν στοιχεία, συνέθεσαν πληροφορίες και κατέληξαν σε χρήσιμα συμπεράσματα για την αλληλεξάρτηση της διατροφής με τη ζωή την ποιότητά της
v Συνεργάστηκαν με γνώμονα την ομάδα και τον κοινό σκοπό.
Αποτελέσματα αυτής της προσπάθειά ς τους ήταν:
1. Η διαμόρφωση ερωτηματολογίων και διανομή τους στους μαθητές της Β΄Λυκείου, η επεξεργασία των αποτελεσμάτων με γραφικές απεικονίσεις και εξαγωγή συμπερασμάτων.
2. Ο σχεδιασμός αφισών, φυλλαδίων και η διάχυσή τους στο σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον και την τοπική κοινωνία με σύνθημα « ΤΡΩΩ ΣΩΣΤΑ….ΖΩ ΚΑΛΑ». .
3. Η συγγραφή ενός εγχειριδίου-εργασίας με τα στοιχεία και το υλικό που συγκεντρώθηκαν.
4. Η δημιουργία αρχείου power point και cd με το περιεχόμενο της εργασίας
Εκδήλωση παρουσίασης του προγράμματος.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 14 Μάη, στο αμφιθέατρο του σχολείου, όπου έγινε προβολή, με παρουσίαση powerpoint, της εργασίας των παιδιών. Συγκεκριμένα, παρουσιάσθηκαν τα αίτια, οι επιπτώσεις και οι τρόποι πρόληψης των διατροφικών διαταραχών στην εφηβεία, προτάσεις υγιεινής διατροφής (Μεσογειακή δίαιτα) και διαγράμματα όπου καταγράφονταν τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων που απάντησαν τα παιδιά, σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες των εφήβων. Στη συνέχεια, ακούστηκαν προσωπικές μαρτυρίες εφήβων κοριτσιών που πάσχουν από νευρική ανορεξία και βουλιμία, αντίστοιχα. Μετά την παρουσίαση, όλοι γεύτηκαν τα υγιεινά, αλλά πεντανόστιμα εδέσματα που μαγείρεψαν τα παιδιά της Β΄ Λυκείου με την απαραίτητη συνδρομή των μαμάδων τους…..
Η Λυκειάρχης, κα Μαγκούτη Αποστολία δήλωσε: «Η πραγματοποίηση του προγράμματος Αγωγής Υγείας με θέμα «ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ:ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ, ΑΝΟΡΕΞΙΑ, ΒΟΥΛΙΜΙΑ», από τις μαθήτριες και τους μαθητές της Β΄τάξης του Λυκείου μας, ήταν μια ιδιαίτερα δημιουργική και ωφέλιμη γι’ αυτούς εκπαιδευτική διαδικασία».
Η συντονίστρια καθηγήτρια κα Σκαμπαρδώνη Αγορίτσα και οι μαθητές εκφράζουν τις ευχαριστίες τους στη λυκειάρχη τους κα Μαγκούτη Αποστολία, που συνέβαλε τα μέγιστα στην επιτυχή έκβαση του προγράμματος , στον υπεύθυνο Αγωγής Υγείας της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Ν. Καρδίτσας κο Παπατριανταφύλλου Κωνσταντίνο, στον υπεύθυνο της σύμπραξης για την υλοποίηση του προγράμματος κο Γκίκα Αλέξανδρο, αλλά και τους γονείς των παιδιών της Β΄τάξης, που στάθηκαν πολύτιμοι αρωγοί όλης αυτής της προσπάθειας .

Παρουσίαση του προγράμματος Αγωγής Υγείας και Καταναλωτή του Γενικού Λυκείου Προαστίου

Την Τετάρτη 16 Μαίου 2007, στη διάρκεια της πολιτιστικής ημέρας, παρουσιάστηκαν στους καθηγητές και στους μαθητές του Γενικού Λυκείου Προαστίου και του Γυμνασίου Προαστίου Καρδίτσας, τα αποτελέσματα του προγράμματος Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών της Αγωγής Υγείας, με θέμα "Νέοι και κατανάλωση".
Ο Υπεύθυνος του προγράμματος κ. Κωνσταντίνος Ντούρας, καθηγητής του Γενικού Λυκείου Προαστίου, παρουσίασε τα αποτελέσματα μιας έρευνας, που πραγματοποιήθηκε από τους συμμετέχοντες μαθητές στο χώρο του σχολείου, σχετικά με τις καταναλωτικές και διατροφικές συνήθειες των μαθητών των σχολείων.
Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, διερευνήθηκε τόσο η οικονομική πλευρά των διατροφικών συνηθειών των μαθητών του Σχολείου, όσο και η οικολογική διάσταση του θέματος.
Στο τέλος της παρουσίασης απονεμήθηκαν στους μαθητές του προγράμματος αναμνηστικά διπλώματα από τον Συντονιστή της σύμπραξης κ. Αλέξανδρο Γκίκα, καθηγητή του Γυμνασίου Προαστίου.

Η παρουσίαση του προγράμματος Αγωγής Υγείας του Γυμνασίου Προαστίου

Την Τετάρτη 16 Μαίου 2007, στη διάρκεια της πολιτιστικής ημέρας, παρουσιάστηκαν στους καθηγητές και στους μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου Προαστίου Καρδίτσας, τα αποτελέσματα του προγράμματος Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών της Αγωγής Υγείας, με θέμα "Εφηβική Διατροφή"
Η ομάδα των μαθητών του Γυμνασίου Προαστίου, με τη σύμφωνη γνώμη του υπεύθυνου του Προγράμματος και Συντονιστή της σύμπραξης σχολείων του Νομού Καρδίτσας, προσκάλεσαν τον Γεωπόνο του Δήμου Σελλάνων κ. Κουκορίκο Στέφανο, ο οποίος ανέλυσε τη χρησιμότητα των φυτοφαρμάκων στη σύγχρονη γεωργική παραγωγή. Ταυτόχρονα επισήμανε τους κινδύνους, τόσο κατά τη διάρκεια εφαρμογής των φαρμάκων αυτών, όσο και τις συνέπειες τις οποίες έχουν στη διατροφή μας. Μας μίλησε για απλούς τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους των φαρμάκων αυτών στην τροφική αλυσίδα. Τέλος, τόνισε, οτι τα φυτοφάρμακα ειναι χρήσιμα, αρκεί να χρησιμοποιούνται με υπευθυνότητα.
Στους μαθητές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, απονεμήθηκαν αναμνηστικές βεβαιώσεις από το Συντονιστή του Προγράμματος κ. Αλέξανδρο Γκίκα.

Διατροφικές διαταραχές στην Εφηβική ηλικία

Η εφηβεία είναι μία μεταβατική περίοδος μεταξύ της παιδικής ηλικίας και της ενήλικης ζωής. Χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα στάδια, όσον αφορά τη σεξουαλική ωρίμανση του ατόμου, την αύξηση του βάρους και του ύψους του, αλλά και των αλλαγών στη σύσταση σώματός του. Είναι επίσης μία περίοδος νοητικών, συναισθηματικών και κοινωνικών αλλαγών. Οι αλλαγές αυτές αποτελούν μέρος της γενικότερης ωρίμανσης του ατόμου, που δεν συμβαίνουν απότομα, αλλά ο ρυθμός και το εύρος τους εξαρτάται άμεσα από το κοινωνικό περιβάλλον του εφήβου.

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ

Η παχυσαρκία

Ως παχυσαρκία ορίζεται η περίσσεια σωματικού λίπους και η διάγνωσή της πρέπει να βασίζεται στην απόδειξη της παρουσίας του λίπους αυτού. Αυτό προϋποθέτει μέτρηση της σύστασης του σώματος . Έχουν προταθεί κατά καιρούς διάφοροι τρόποι μέτρησης του σωματικού λίπους και ακριβούς ορισμού της παχυσαρκίας. Από αυτούς, ο Δείκτης Μάζας Σώματος ( ΔΜΣ ή ΒΜΙ (body mass index) = Kgr/m2 , δηλαδή ο λόγος του βάρους δια του τετραγώνου του ύψους σε μέτρα, έχει τη μεγαλύτερη αποδοχή και χρησιμοποιείται ευρέως στη διάγνωση της παχυσαρκίας στους ενήλικες καθώς συσχετίζεται καλύτερα με το σωματικό λίπος. Με βάση αυτόν, οι ενήλικες χαρακτηρίζονται ως κανονικοί ( ΔΜΣ κάτω του 25 ), υπέρβαροι ( ΔΜΣ μεταξύ 25 και 29,9 ) και παχύσαρκοι ( ΔΜΣ άνω του 30 ).

Αποτελεί «επιδημία» της εποχής και τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για την Ελλάδα. Την τελευταία εικοσαετία σημειώθηκε επαύξηση κατά 15kg για τα αγόρια και κατά 7 kg για τα κορίτσια της όψιμης εφηβικής ηλικίας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ενδοκρινολογικής Μονάδας της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, το ποσοστό των υπέρβαρων και παχύσαρκων αγοριών κατά την εφηβεία ήταν 20.63% και 11.8% αντίστοιχα. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τα κορίτσια ήταν 14.48% και 3.65%. Η εφηβική παχυσαρκία προδικάζει παχυσαρκία κατά την ενήλικο ζωή με τις σύνοδες σημαντικές επιπτώσεις.

Αίτια της παχυσαρκίας Η παχυσαρκία είναι ένα τυπικό παράδειγμα πολυπαραγοντικής νόσου και πρέπει να θεωρείται ως το αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων όπως ο τρόπος ζωής, η δίαιτα, η ηλικία, το φύλο και η κληρονομικότητα.

Τόσο τα γονίδια όσο και το περιβάλλον επιδρούν στην εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας. Τα παιδιά των οποίων και οι δυο γονείς είναι παχύσαρκοι έχουν 80% πιθανότητα να γίνουν παχύσαρκα και ο κίνδυνος αυτός πέφτει στο 40% αν μόνο ο ένας γονιός είναι παχύσαρκος και στο 8% αν κανείς από τους γονείς δεν είναι παχύσαρκος.

Διατροφή: Η διατροφή είναι ένα βασικό καθοριστικό στοιχείο του βάρους του σώματος. Η πρόσληψη θερμίδων με τη διατροφή αλλά και η ισορροπία των θρεπτικών συστατικών στη δίαιτα καθώς και η κατανομή των γευμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας σχετίζονται με τη σύσταση του σώματος.

Τρόπος ζωής: Το διατροφικό περιβάλλον των παχύσαρκων παιδιών είναι διαφορετικό από αυτό των μη παχύσαρκων. Οι παχύσαρκοι γονείς δημιουργούν διαφορετικό διατροφικό περιβάλλον για τα παιδιά τους και έτσι ενθαρρύνουν ή κάνουν εύκολη την επιλογή τροφών πλούσιων σε λιπαρά.

Φυσική δραστηριότητα: Η ελαττωμένη φυσική δραστηριότητα, η οποία οφείλεται κυρίως στον σύγχρονο καθιστικό τρόπο ζωής, έχει σαν αποτέλεσμα την ελαττωμένη «δαπάνη» ενέργειας γεγονός που αποτελεί κακό προγνωστικό παράγοντα για την αύξηση του βάρους.

Ψυχολογικά αίτια: Τα παχύσαρκα παιδιά και έφηβοι έχουν συνήθως χαμηλή αυτοεκτίμηση και φτωχή εικόνα εαυτού γεγονός που συχνά οδηγεί σε έλλειψη κινήτρων και θέτει τα παιδιά σε ένα φαύλο κύκλο μη ισορροπημένης διατροφής και κακής εικόνας σώματος.

Η ψυχογενής ανορεξία (Anorexia nervosa)

Oρισμός – κριτήρια διάγνωσης:

Άρνηση διατήρησης του ελάχιστου για την ηλικία και το ύψος σωματικού βάρους (απώλεια βάρους ή μη πρόσληψη βάρους σε περίοδο σωματικής αύξησης, ώστε το σωματικό βάρος να υπολείπεται κατά >15% του φυσιολογικού)

Έντονος φόβος για την παχυσαρκία και την πρόσληψη βάρους

Διαταραχή της εικόνας σώματος (ο ασθενής αισθάνεται παχύσαρκος, παρά το ότι είναι ελλιποβαρής) ή/ και επίμονη άρνηση παραδοχής της νόσου και της βαρύτητας της κατάστασης

Αμηνόρροια (πρωτοπαθής-25% ή δευτεροπαθής : απουσία τουλάχιστον 3 αναμενόμενων διαδοχικών κύκλων εμμηνορρυσίας)

Βραδυκαρδία (60 παλμοί / λεπτό), υπόταση

Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί έφηβοι ιδιαίτερα κορίτσια βασίζονται σε διάφορες μη επικυρωμένες από ειδικούς δίαιτες ή μεθόδους αδυνατίσματος, που οδηγούν σε απότομη απώλεια βάρους μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ή προσπαθούν να χάσουν βάρος χωρίς να είναι πραγματικά υπέρβαροι με αποτέλεσμα διάφορες επιπλοκές στην υγεία, βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα. Η νευρογενής ανορεξία μπορεί να είναι το αποτέλεσμα αυτής της λανθασμένης διαιτητικής συμπεριφοράς, ιδιαίτερα στα κορίτσια. Νεώτερα μάλιστα δεδομένα από τον Ελλαδικό χώρο, δείχνουν ότι το ποσοστό επικράτησης της ψυχογενούς ανορεξίας είναι περίπου 1.2%. Παρατηρείται , επίσης ,αύξηση της επίπτωσης της ψυχογενούς ανορεξίας και βουλιμίας που αποτελούν διαταραχές με επιφυλακτική πρόγνωση και σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα. Σε αυτό φαίνεται πως συμβάλλει η προβολή του εξαιρετικά αδύνατου γυναικείου σώματος σαν πρότυπο ομορφιάς από τα ΜΜΕ.

Σημασία της σωστής διατροφής στην εφηβεία

Ο οργανισμός του εφήβου ζει μια πολύμορφη αυτή οργανική- βιολογική έκρηξη, χρειάζεται ασφαλώς, ποσότητα και ποιότητα θρεπτικού υλικού και ενεργειακού δυναμικού για να κατορθώσει να διεκπεραιώσει σωστά το έργο του. Τίποτα απολύτως δεν είναι δυνατόν να σταθεί περισσότερο σύμμαχος και βοηθός από την κατάλληλα επιλεγμένη τροφή, όσον αφορά την ποιότητα και την ποσότητα, αλλά και τον σωστό και υπεύθυνα οργανωμένο πρόγραμμα διατροφής, που θα εξασφαλίσει την διαρκή τροφοδοσία του οργανισμού, με τα απαιτούμενα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη. Το απαιτούμενο ποσό θερμίδων διαφοροποιείται ανάλογα με το φύλο την ηλικία και το βαθμό φυσικής δραστηριότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα αγόρι ηλικίας 15 ετών, που ασκείται σωματικά, να έχει ανάγκη πρόσληψης 4000 θερμίδων την ημέρα ή και περισσότερο, για να διατηρήσει το σωματικό του βάρος, ενώ αντίθετα, ένα κορίτσι της ίδιας ηλικίας χωρίς σωματική άσκηση, να χρειάζεται 2000 θερμίδες την ημέρα, ώστε να αποφύγει την αύξηση του σωματικού της βάρους.
Για την αποφυγή των διατροφικών διαταραχών ,θα πρέπει να υιοθετηθεί μία ισορροπημένη διατροφή βασισμένη στους κανόνες της υγιεινής διατροφής, σε συνδυασμό πάντα με άσκηση. Μία τέτοιου είδους δίαιτα στηρίζεται στη κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών από όλες τις πηγές. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στη κατανάλωση τροφίμων, πλούσιων σε φυτικές ίνες και σύνθετους υδατάνθρακες τόσο στα κύρια, όσο και στα ενδιάμεσα γεύματα, ενώ παράλληλα επιδιώκεται περιορισμός της πρόσληψης λιπών, κυρίως ζωικής προέλευσης.

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΥΓΙΕΙΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ 2500 Kcal

ΠΡΩΙΝΟ
• 1 ποτήρι γάλα ελαφρύ 240ml ή 1 γιαούρτι με 2% λιπαρά
• ¾ φλιτζάνι δημητριακά ή 3 φρυγανιές ή 1 φέτα ψωμί 50 γρ.
• 1 φρούτο εποχής

ΔΕΚΑΤΙΑΝΟ
• 1 σάντουιτς ( τυρί, αυγό, γαλοπούλα, μπιφτέκι, κοτόπουλο, τόνος, λαχανικά εποχής)
• 1 φρούτο εποχής

ΜΕΣΗΜΕΡΙ
• 150 γρ. φιλέτο μοσχαρίσιο ή κοτόπουλο στήθος ή ψάρι ( μαγειρ.)
• άφθονη σαλάτα από ωμά ή βραστά λαχανικά εποχής ή χόρτα βραστά
• 1 κ. σούπας ελαιόλαδο
• 1 φλιτζάνι ζυμαρικά ή ρύζι ή πατάτες ή όσπρια ή αρακάς ή καλαμπόκι (μαγειρ.)
• 1 φέτα ψωμί (περίπου 30 γρ.)
• 1 φρούτο εποχής

ΑΠΟΓΕΥΜΑ
• 1 ποτήρι γάλα ελαφρύ 240ml ή 1 γιαούρτι (2% λιπαρά)
• 1 φρούτο ή 1-2 κ. σούπας ξηρές σταφίδες ή 2 ξηρά δαμάσκηνα ή βερίκοκα
• Αμύγδαλα (6-10) ή φιστίκια (15-20)ή καρύδια ( 3-4)
ΒΡΑΔΥ
• 90-100 γρ. κρέας ή κοτόπουλο ή ψάρι (μαγειρ.)
• άφθονη σαλάτα από λαχανικά εποχής
• 1 κ. σούπας ελαιόλαδο
• 1 φλιτζάνι ζυμαρικά ή ρύζι ή πατάτες ή όσπρια ή αρακάς ή καλαμπόκι (μαγειρ.)
• 1 φέτα ψωμί 30 γρ.
• 1 φρούτο εποχής

ΠΡΟ ΥΠΝΟΥ
• 1 ποτήρι γάλα ελαφρύ 240ml ή 1 γιαούρτι 2% λιπαρά

Παραδοσιακή Διατροφή

Η διατροφή είναι βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση της σωματικής και κατά συνέπεια της ψυχικής υγείας. Η σωματική υγεία έχει απόλυτη εξάρτηση από τη διατροφή καθώς δεν εξασφαλίζεται μοναχά από την ιατρική τεχνολογία αλλά κατά ένα μεγάλο μέρος από την πρόληψη.
Καθημερινά παρατηρούμε ότι οι συνήθειές μας αλλάζουν εις βάρος της υγείας μας καθώς ο σύγχρονος άνθρωπος απομακρύνεται από την παραδοσιακή διατροφή και παραδίνεται στους γρήγορους ρυθμούς της ζωής με το γρήγορο έτοιμο φαγητό και τα βιομηχανοποιημένα προϊόντα. Συνέπεια είναι ότι μια σειρά από ασθένειες αλλά και η παχυσαρκία ταλαιπωρούν το δυτικό κόσμο. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πρέπει να επιστρέψουμε στην παραδοσιακή ελληνική διατροφή η οποία αποδεικνύεται ασπίδα της υγείας. Κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής παραδοσιακής διατροφής είναι η ποικιλία των φαγητών όπου κυριαρχούν τα όσπρια, τα άγρια χόρτα, το ψωμί, τα φρέσκα φρούτα , τα λαχανικά , τα ψάρια και κυρίως το ελαιόλαδο. Το κόκκινο κρέας και τα τυροκομικά συνιστώνται σε μικρές ποσότητες.
Ο τρόπος παρασκευής φαγητών και γλυκισμάτων στους διάφορους τόπους της Ελλάδας επαναλαμβανόμενος ανά τους αιώνες από τόπο σε τόπο, από νοικοκυριό σε νοικοκυριό και από εστιατόριο σε εστιατόριο συντέλεσε ώστε να δημιουργηθεί η Παραδοσιακή Ελληνική Κουζίνα. Σ΄ αυτό το γενικό μοντέλο της Ελληνικής Παραδοσιακής Κουζίνας οι κάτοικοι της ελληνικής επαρχίας έβαλαν τις δικές τους ιδιαίτερες γεύσεις και με βάση τις τοπικές συνήθειες αλλά και τα τοπικά προϊόντα δημιούργησαν τις Τοπικές Παραδοσιακές Κουζίνες. Βέβαια η ελληνική κουζίνα επηρεάστηκε κι από άλλες κυρίως από την τουρκική και την ενετική (στα νησιά του Ιονίου) όπως συμπεραίνουμε από διάφορα φαγητά.
Χαρακτηριστικό του ελληνικού τραπεζιού είναι η ποικιλία των πιάτων από τα οποία κανένα δε μονοπωλεί τη γεύση, αυτοί είναι οι μεζέδες. Το φαγητό στο ελληνικό τραπέζι συνοδεύεται από ψωμί που παραδοσιακά είναι ζυμωτό. Σε αρκετά ελληνικά χωριά ακόμα και σήμερα ζυμώνουν χωριάτικο ψωμί με προζύμι και το ψήνουν σε χτιστούς φούρνους τους οποίους ανάβουν με ξύλα.
Δεν ξεχνάμε τα γλυκά, το πιο γνωστό γλυκό που προσφέρεται στα χωριά και στις πόλεις είναι το πατροπαράδοτο γλυκό του κουταλιού, δηλαδή φρούτα της κάθε εποχής διατηρημένα σε ζάχαρη. Παραδοσιακά είναι επίσης τα σιροπιαστά γλυκίσματα με βάση τους ξηρούς καρπούς, το σπιτικό φύλλο και το μέλι που δίνει στα γλυκά αυτά ιδιαίτερη γεύση αλλά και υψηλή διατροφική αξία.
Ιδιαίτερη θέση στο ελληνικό τραπέζι είχε από την αρχαιότητα και συνεχίζει να έχει το κρασί.
Το φαγητό συνοδεύει στην ελληνική κοινωνία πολλές δραστηριότητες και καταστάσεις. Συχνά σερβίρονται ειδικά φαγητά στις γιορτές, στους γάμους ή σε συγκεκριμένες κοινωνικές εκδηλώσεις. Υπάρχουν ιδιαίτερες παραδοσιακές συνταγές σε πολλές περιοχές της Ελλάδας οι οποίες παραδίνονται αναλλοίωτες από γενιά σε γενιά για να γεμίσουν το τραπέζι της χαράς ή της λύπης αντίστοιχα. Αυτές τις συνταγές τις γνωρίζουν και τις μεταδίδουν κυρίως οι γυναίκες της ελληνικής επαρχίας αλλά και όλα τα μέλη των μικρών τοπικών κοινωνιών τις αναγνωρίζουν, τις αποδέχονται και τις περιμένουν προκειμένου να ολοκληρωθεί ένα κοινωνικό γεγονός. Συγκεκριμένα φαγητά γεμίζουν και το εορταστικό τραπέζι των Χριστουγέννων , της Πρωτοχρονιάς και του Πάσχα αν και τα τελευταία χρόνια ξενικά εδέσματα τείνουν να εκτοπίσουν την Παραδοσιακή εορταστική κουζίνα κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει σε κείνες τις μέρες του χρόνου που οι ορθόδοξοι χριστιανοί νηστεύουν και κάποιες τροφές αποκλείονται όπως το κρέας, το τυρί, τα αυγά ή και το λάδι. Οι νηστείες που συνιστά η Ορθόδοξη Εκκλησία φαίνεται ότι αποτελούν έναν άριστο οδηγό καλής διατροφής που προάγει την καλή υγεία. Μια σειρά από παραδοσιακές συνταγές δείχνουν πως τα ελληνικά νοικοκυριά γνωρίζουν ότι η ανάπτυξη επιτυγχάνεται με φυτική πρωτεΐνη εξίσου καλά όπως και με τη ζωική αρκεί να χρησιμοποιούνται ποικίλες πηγές φυτικής πρωτεΐνης όπως τα όσπρια , τα δημητριακά , το ψωμί ,το ρύζι κλπ.
Επειδή οι μαθητές διαμορφώνουν ακόμα αξίες, στάσεις, συμπεριφορές η ευαισθητοποίηση τους σε θέματα διατροφής έχει ως στόχο να επηρεάσει τις διατροφικές τους συνήθειες και να καλλιεργήσει ικανότητες για τη διεκδίκηση του δικαιώματος της υγείας. Καθώς σήμερα οι κίνδυνοι πίσω από τις διατροφικές επιλογές είναι πολλοί σκοπός κάθε προγράμματος αγωγής υγείας είναι να αποτελέσει τον οδηγό στην κατεύθυνση της υγιεινής ζωής και να βοηθήσει τα παιδιά να ενημερωθούν για τις καλές ή κακές επιλογές τους.

Διατροφή και κίνδυνοι

Η σχέση διατροφής και υγείας είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Ο πατέρας της Ιατρικής Ιππoκράτης (460 π.χ.) συνέδεσε τη σωστή διατροφή, με την καλή υγεία. Είναι ενδιαφέρουσα η σημασία, που αποδίδει ο Ιπποκράτης στη συνύπαρξη σωστής διατροφής και άσκησης. Είναι, επίσης, ενδιαφέρουσα η αναγνώριση της σχέσης μεταξύ φυσικής και διανοητικής υγείας, όπως αυτή διατυπώθηκε, από τους αρχαίους προγόνους μας, στο γνωστό ρητό: "Νους υγιής εν σώματι υγιεί". Δυόμισι χιλιάδες χρόνια μετά, η κακή διατροφή αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα, με δύο όψεις. Η μία αφορά τον τρίτο κόσμο, όπου συνεχίζουν να επικρατούν η πείνα και η εξαθλίωση. Κάθε μέρα, 40.000 συνάνθρωποί μας, κυρίως παιδιά, πεθαίνουν από πείνα. Από την άλλη μεριά, οι ζώντες στην αφθονία των αναπτυγμένων χωρών, πεθαίνουν από το πολύ ή το ακατάλληλο φαγητό ή και από τα δύο (τι τραγική ειρωνεία)!!!

Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, 3 στους 10 ανθρώπους, που ζουν σε αναπτυγμένες χώρες, εμφανίζουν συμπτώματα κακής διατροφής, με τη μορφή της έλλειψης θρεπτικών στοιχείων (ιδιαίτερα σιδήρου, ασβεστίου, βιταμινών Α, C και ριβοφλαβίνης), ή με τη μορφή αναιμιών, παχυσαρκίας, ή ασθενειών του κυκλοφορικού (καρδιοπάθειες, υπέρταση, κ.λπ.). Ο διαβήτης, . σοβαρές περιοδοντικές ασθένειες, αλκοολισμός, διάφορες μορφές καρκίνου κ.λπ. είναι ασθένειες, που συνδέονται με την κακή διατροφή. Ιδιαίτερα επιρρεπείς, στην κακή διατροφή, είναι τα μικρά παιδιά, οι έφηβοι,οι νεαρές έγκυες γυναίκες, οι φτωχές οικογένειες, οι ανάπηροι και οι ηλικιωμένοι.

Τι γίνεται αλήθεια στη χώρα μας; Τα τελευταία 60 χρόνια, ο Ελληνικός πληθυσμός έζησε δραστικές αλλαγές, στον τρόπο ζωής. Καθώς περάσαμε, από την ανέχεια της εποχής του μεσοπολέμου, στην αφθονία της σημερινής εποχής, σταδιακά, εγκαταλείψαμε την παραδοσιακή Μεσογειακή δίαιτα και υιοθετήσαμε το δυτικό τρόπο ζωής και μια δίαιτα δυτικού τύπου. Από μια δίαιτα, φτωχή σε ζωικές πρωτεΐνες και ζωικά λίπη, πλούσια σε όσπρια, δημητριακά, ψάρι, φρούτα και λαχανικά, που συνδυαζόταν με συχνή χειρωνακτική εργασία (άσκηση), περάσαμε σε μια διατροφή, με συχνή χρήση κρεάτων, ραφιναρισμένων τροφίμων, πρόχειρων φαγητών (fast food), γλυκισμάτων, ζαχαρούχων αναψυκτικών, προϊόντων σνακς, κ.λ.π., σε συνδυασμό με πολύ άγχος και χωρίς, έστω στοιχειώδη, άσκηση. Η σημερινή διατροφή μας οδηγεί σε υψηλή πρόσληψη συνολικών θερμίδων, σε σχέση με τις ανάγκες του οργανισμού μας, σε υψηλή πρόσληψη ζάχαρης, άλατος, κορεσμένων λιπών και σε χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών, αντιοξειδωτικών ουσιών, ιχνοστοιχείων, βιταμινών και άλλων χρήσιμων διατροφικών στοιχείων. Μας οδηγεί, παράλληλα, στην εμφάνιση μιας σειράς ασθενειών, που έχουν διατροφική βάση, με προεξάρχουσα τη συχνή εμφάνιση πολλών μορφών καρκίνου (ιδιαίτερα του καρκίνου του πεπτικού συστήματος).

Ανάμεσα στις ασθένειες διατροφικής βάσης, η παχυσαρκία κατέχει, σε πολλές χώρες, την πρώτη θέση. Όσο συχνή είναι η εμφάνισή της, άλλο τόσο συχνότερη είναι και η λανθασμένη αντιμετώπισή της. Αντί οι ασθενείς να συμβουλευτούν ειδικούς γιατρούς και διαιτολόγους, σπασμωδικά, επιζητούν γρήγορες λύσεις, σε επικίνδυνες δίαιτες, που τους συνιστούν ανεύθυνα άτομα ή σε Ινστιτούτα Αδυνατίσματος, που ενδιαφέρονται να συνάψουν μακροχρόνια, ακριβά συμβόλαια, αδιαφορώντας για την πραγματική αντιμετώπιση του προβλήματος ή τις παρενέργειες, που, τυχόν, να προκαλέσουν οι χρησιμοποιούμενες μέθοδοι. Ο καρκίνος είναι μια κατ' εξοχήν περιβαλλοντική νόσος, αφού, πέρα από. την κληρονομική προδιάθεση, καθοριστικό ρόλο, στην εμφάνιση και εξέλιξή του, παίζουν η διατροφή, ο τρόπος και το περιβάλλον διαβίωσης. Η διατροφή και ο τρόπος διαβίωσης του ανθρώπου, σε πολλές περιπτώσεις, μπορούν να εμποδίσουν ή και να αποτρέψουν την εκδήλωση της επάρατης αυτής νόσου. Τα τρόφιμα επιβαρύνονται με υπολείμματα φυτοφαρμάκων (από ψεκασμούς καλλιεργειών), νιτρικά και νιτρώδη άλατα (από υπερβολική χρήση λιπασμάτων) και ελεύθερες χημικές ρίζες (από καμένα λίπη - φριτέζες). Όλες οι παραπάνω ουσίες έχουν ενοχοποιηθεί, ως ισχυρά καρκινογόνα ή πρόδρομοι καρκινογόνων ουσιών. Διοξίνες, ορμόνες, αντιβιοτικά, σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια, (τρελέςαγελάδες), είναι σύγχρονες απειλές, συνοδοί ενός συστήματοςπαραγωγής, που πρέπει να αλλάξει άμεσα. Η κακή χρήση πρόσθετων ουσιών (στα τρόφιμα), η νοθεία και οι περιβαλλοντικοί ρυπαντές ολοκληρώνουν την εικόνα των κινδύνων, που συνδέονται με την παραγωγή και τη διακίνηση των τροφίμων.Κινδυνεύουμε, λοιπόν, από κακή διατροφή. Κινδυνεύουμε, όμως, και από μη-ασφαλή τρόφιμα. Η ευθύνη της επιλογής των τροφίμων, που θα περιλάβουμε στη διατροφή μας βαρύνει, κυρίως, εμάς τους ίδιους. Η ευθύνη, όμως, για την παραγωγή και διακίνηση ασφαλών τροφίμων, βαρύνει, αποκλειστικά, την Πολιτεία, η οποία πρέπει να ενισχύσει, σημαντικά, τους ελεγκτικούς της μηχανισμούς. Είναι αλήθεια ότι οι διατροφικές συνήθειες αποκτώνται σε νεαρή ηλικία.Σημαντικό ρόλο παίζουν η οικογένεια και το σχολείο. Το σπιτικό φαγητό, το οποίο μαγειρεύεται με "αγνά" υλικά (ελαιόλαδο, χωρίς πολύ αλάτι, χωρίς πολλά καρυκεύματα) είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας.