2008

Πώς θα απολαύσετε ένα πιο υγιεινό γιορτινό τραπέζι

Πώς θα απολαύσετε ένα πιο υγιεινό γιορτινό τραπέζι Δήμκας Ιωάννης, Κλινικός Διαιτολόγος - Σύμβουλος Διατροφής

Αλήθεια, υπάρχει κάποιος ή κάποια που στο άκουσμα των λέξεων 'Χριστούγεννα' και 'Πρωτοχρονιά', να μην του έρχεται στο μυαλό το στολισμένο σπίτι με το δέντρο, τα δώρα και... φαγητά; Οι ημέρες αυτές, που θα δεχτούμε συγγενείς και φίλους στο σπίτι μας ή θα πάμε εμείς στο δικό τους, είναι απόλυτα συνδεδεμένες με το 'γιορτινό τραπέζι'. Το τραπέζι, ...γύρω από το οποίο θα ανανεώσουμε και θα ενδυναμώσουμε τους δεσμούς μας με αγαπημένα μας πρόσωπα. ...που μας θυμίζει την παιδική μας ηλικία, τότε που δεν υπήρχαν ευθύνες και άγχος αλλά ξενοιασιά και παιχνίδι. ...που η παράδοση έχει γεμίσει με λαχταριστές συνταγές της πατρίδας μας, γλυκά και κρασί, ενώ οι επιρροές από ξένα ήθη και έθιμα το έχουν εμπλουτίσει. ...που τελικά δεν μπορούμε να αποφύγουμε, αλλά και δεν πρέπει να αποφύγουμε, καθώς στον σύγχρονο τρόπο ζωής δεν έχουμε και πολλές ευκαιρίες για κοινωνικότητα, ίσως και για λίγη από την παιδική μας ανεμελιά. Ας αποφύγουμε λοιπόν τη συζήτηση για δίαιτες γιορτών και ας μιλήσουμε για το πως θα απολαύσουμε γεύσεις και συναισθήματα αυτών των ημερών, αποφεύγοντας όμως τις υπερβολές. Πριν τις γιορτές Είναι απολύτως απαραίτητο να θέσουμε έναν στόχο σε ότι αφορά το βάρος μας: μείωση, διατήρηση ή περιορισμένη αύξηση του βάρους μας; Η επιλογή μας πρέπει να βασίζεται στην πλήρη επίγνωση των δυνατοτήτων και των επιθυμιών μας. Θέστε λοιπόν έναν ρεαλιστικό στόχο, αφενός για να έχετε περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας, αφετέρου για να μη νοιώσετε απογοήτευση, τύψεις και άγχος μετά τις γιορτές. Πριν το τραπέζι: Μην παραλείπετε το πρωινό σας γεύμα, με τη λογική 'θα φάω το μεσημέρι ή το βράδυ'. Το πιθανότερο είναι η πείνα να σας οδηγήσει σε υπερβολές, όχι μόνο στο τραπέζι αλλά και αργότερα μέσα στην ημέρα. Εξοικονομήστε θερμίδες από το πρωϊνό σας επιλέγοντας γάλα με λίγα λιπαρά και δημητριακά ολικής αλέσεως ή φρυγανιές. Αποφύγετε τα γλυκά, που αυτές τις ημέρες θα αφθονούν στο σπίτι σας. Και δεν θα χορτάσετε και ενδεχομένως θα νιώθετε πεινασμένοι αργότερα. Στο τραπέζι: Επιλέξτε τα λιγότερο λιπαρά από τα κρεατικά που βρίσκονται στο τραπέζι: γαλοπούλα αντί για μοσχάρι, μοσχάρι αντί για χοιρινό ή αρνί. Αποφύγετε όσο μπορείτε τα τρόφιμα με τις σάλτσες (π.χ. κοκκινιστά), τις σαλάτες με πολλά λιπαρά (π.χ ρωσσική σαλάτα) και μην προσθέτετε 'extra' σάλτσες - σως. Μην παραφορτώνετε το πιάτο σας με πίτες, ψωμί, πατάτες, ρύζι. Επιλέξτε ένα από όλα τα παραπάνω. Γεμίστε το πιάτο σας με όσο μπορείτε περισσότερες σαλάτες, ώστε όταν το βλέπετε να σας δίνει την αίσθηση ότι είναι πολύ πλούσιο. Περιοριστείτε σε ένα ή το πολύ δυο ποτηράκια κρασί. Αποφύγετε την αραίωσή τους με αναψυκτικά (παρά μόνο με σόδα διαίτης). Γενικά αποφύγετε τα αναψυκτικά ή πιέστε το πολύ 1 ποτήρι με το φαγητό σας, αντί για κρασί. Αποφύγετε την κατανάλωση φρούτων και οπωσδήποτε γλυκών αμέσως μετά το γεύμα σας. Αφήστε τα για αργότερα. Επίσης: Μην 'τσιμπολογείτε' ανάμεσα στα γεύματα. Μην αφήνετε τους άλλους να σας παρασύρουν (π.χ. αρνηθείτε ευγενικά το δεύτερο γλυκό που θα σας προσφέρουν, ένα είναι αρκετό, μή δέχεστε περισσότερες από μία 'προσφορές' την ημέρα). Καθώς το μεγαλύτερο πρόβλημα, που μπορεί να μας φορτώσει με περισσότερες θερμίδες και παραπανίσια κιλά αυτές τις άγιες μέρες, είναι η αυξημένη κατανάλωση λιπαρών στη διατροφή μας, καλό είναι να έχουμε υπόψην μας τις γενικές συμβουλές που παρατίθενται στον πίνακα παρακάτω. Πίνακας: Σωστές διατροφικές επιλογές για ένα διαιτολόγιο χαμηλής περιεκτικότητας σε ολικά λιπαρά και κορεσμένα λίπη Καταναλώστε κυρίως τρόφιμα φυτικής προέλευσης (δημητριακά, φρούτα, λαχανικά), καθώς τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης είναι πλούσια σε λιπαρά (ειδικότερα σε κορεσμένα λίπη). Αν κάποια στιγμή καταναλώσετε τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά εξαιτίας μιας ειδικής περίπτωσης (π.χ. σας κάνουν το τραπέζι), φροντίστε την επόμενη μέρα να επιστρέψετε σε μια διατροφή με περισσότερα τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Λίπη και Έλαια: - Προτιμήστε φυτικά έλαια (π.χ. ελαιόλαδο) αντί για στερεά λίπη (συνήθως ζωικής προέλευσης π.χ. βούτυρο, λαρδί). - Αν πρέπει να ακολουθήσετε ένα διαιτολόγιο περιορισμένο σε θερμίδες, μειώστε την ποσότητα λίπους ή λαδιού που χρησιμοποιείτε στο μαγείρεμα και στο τραπέζι. Κόκκινο κρέας, Ψάρια, Πουλερικά, Οστρακοειδή, Όσπρια και Αβγά: - Επιλέξτε 2 με 3 μερίδες (1 μερίδα = 30 γραμμάρια) ψαριών, οστρακοειδών, άπαχων πουλερικών, άπαχου κόκκινου κρέατος ή οσπρίων, ημερησίως. - Αφαιρέστε τα ορατά λίπη από τα κρεατικά σας και το δέρμα από τα πουλερικά. - Επιλέξτε όσπρια πιο συχνά μέσα στην εβδομάδα σας για κύριο γεύμα. - Περιορίστε την πρόσληψη επεξεργασμένων κρεατικών υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά (π.χ. μπέηκον, λουκάνικα, σαλάμια). Επιλέξτε τα αντίστοιχα τρόφιμα που περιέχουν λιγότερα λιπαρά (π.χ. φιλέτο γαλοπούλας). - Περιορίστε την πρόσληψη συκωτιού και άλλων σπλάχνων. - Περιορίστε την εβδομαδιαία πρόσληψη κρόκων αβγών ή ολόκληρων αβγών. Προτιμήστε τα ασπράδια των αβγών που μπορούν να καταναλωθούν ελέυθερα από μόνα τους ή σε συνταγές. Γάλα και Γαλακτοκομικά: - Προτιμήστε αποβουτυρωμένο (άπαχο) γάλα ή γάλα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, γιαούρτι 0% ή γιαούρτι χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά τυριά (π.χ. μυζήθρα), αντί για πλουσιότερα σε λιπαρά αντίστοιχα προϊόντα (πλήρες γάλα, πλήρες γιαούρτι, ελβετικά τυριά) Τυποποιημένα προϊόντα: - Αποφύγετε την κατανάλωσή τους γιατί είναι κατά κανόνα πλουσιότερα σε λιπαρά και κορεσμένα λίπη (το λίπος προσδίδει γευστικότητα και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται ευρύτατα στα τυποποιημένα προϊόντα, όπως και το αλάτι ή η ζάχαρη). - Ελέγξτε τις ετικέτες των τροφίμων για το αν περιέχουν διατροφική ανάλυση και εκτιμήστε την περιεκτικότητά τους σε λίπος, αποφεύγοντας τα πιό λιπαρά από αυτά. Τρόφιμα σε εστιατόρια ή άλλους χώρους εστίασης: - Προτιμήστε ψάρια ή άπαχα κρεατικά, μαγειρεμένα χωρίς λίπος (π.χ. ψητά). - Αποφύγετε την κατανάλωση κιμά (π.χ. μπιφτέκια), πλούσιων σε λιπαρά επεξεργασμένων τροφίμων (π.χ. λουκάνικων) και τυριών. - Αποφύγετε τις κρεμοειδείς σως, σάλτσες και αλλοιφές. - Προτιμήστε φρούτα για επιδόρπιο. Τέλος: Τα φαγητά επάνω στο γιορτινό τραπέζι είναι η αφορμή και όχι η αιτία για να βρεθούμε μαζί με τα αγαπημένα μας πρόσωπα γύρω από αυτό. Το νόημα των γιορτών βρίσκεται στις καρδιές αυτών που κάθονται δίπλα μας, γύρω - γύρω από το τραπέζι, και όχι στα φαγητά επάνω στο τραπέζι. Καλές Γιορτές!

Παχυσαρκία στο παιδί και τον έφηβο – Ο ρόλος της άσκησης

Η Εθνική Επιτροπή Σχολικού Αθλητισμού και Ολυμπιακής Παιδείας, σας προσκαλεί να παρακολουθήσετε τις εργασίες της ημερίδας "Παχυσαρκία στο παιδί και τον έφηβο – Ο ρόλος της άσκησης" που θα πραγματοποιηθεί στο ξενοδοχείο Divani Caravel, στις 19
Νοεμβρίου 2007.

Η ημερίδα είναι η πρώτη που διεξάγεται από την ΕΘ.Ε.Σ.Α.Ο.Π. μετά το Πανελλήνιο Συνέδριο της και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Υφυπουργείου Αθλητισμού.
Η συμμετοχή είναι ελεύθερη.

16 Οκτωβρίου Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής

Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής χθες 16 Οκτωβρίου και οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις λανθασμένες διατροφικές συνήθειες. Το πρόβλημα της παχυσαρκίας ταλαιπωρεί μικρούς και μεγάλους, ενώ σύμφωνα με τα νέα επιστημονικά ευρήματα φαίνεται πως ένας κοινός ιός που προσβάλλει το αναπνευστικό και τα μάτια, ίσως ευθύνεται για την συσσώρευση λίπους στο σώμα. Όπως υποστηρίζουν Αμερικανοί επιστήμονες, εάν η έρευνα τους επιβεβαιωθεί, αναμένεται να παρασκευάσουν ένα προληπτικό εμβόλιο.

Η διατροφή των περισσότερων παιδιών περιστρέφεται γύρω από λίγα και συγκεκριμένα είδη τροφών που συν τοις άλλοις είναι και ανθυγιεινά. Σύμφωνα με τους επιστήμονες η εμμονή των παιδιών σε ορισμένα είδη φαγητών και η απέχθεια για οτιδήποτε άλλο, οφείλεται στη συνήθεια και τα κακά παραδείγματα που παίρνουν από τους γονείς τους Ο διατροφολόγος Γιώργος Πανοτόπουλος, τονίζει πως: «όταν ο γονιός φεύγει το πρωί από το σπίτι του με ένα φραπέ και όταν γυρνάει παραγγέλνει απέξω, αυτό θα κάνει και το παιδί».

Έρευνα που δημοσιεύεται σε γνωστό επιστημονικό περιοδικό ανατρέπει το ότι οι διατροφικές προτιμήσεις των παιδιών οφείλονται στις συνήθειες των γονιών τους, καθώς εκτιμά ότι σχετίζονται με κληρονομικούς παράγοντες σε ποσοστό 78% και κατά 22% στο περιβάλλον.

Αντιθέτως ο Γιάννης Κακλαμάνος, ενδοκρινολόγος - διαβητολόγος αναφέρει σε συνέντευξή του στη ΝΕΤ, πως, σύμφωνα με την έρευνα που μελέτησε τις διατροφικές συνήθειες σε περισσότερες από 5.000 οικογένειες, τα παιδιά δοκιμάζουν μεγάλη ποικιλία τροφών μέχρι μια ορισμένη ηλικία, οπότε σταματούν και τρέφονται με συγκεκριμένα είδη.

Εύκολα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η σωστή διατροφή και ιδιαίτερα η Μεσογειακή, «χτίζει» γερούς οργανισμούς, υγιείς ανθρώπους.

Οι "ασπίδες" κατά της κακής διατροφής

Το καλοκαίρι έφτασε... Ας προσέξουμε τη διατροφή μας

Το καλοκαίρι "μπήκε με άγριες διαθέσεις", η θερμοκρασία έχει χτυπήσει κόκκινο - ευτυχώς λένε οτι θα δροσίσει- και με τη διατροφή μας τι γίνεται;
Σήμερα κιόλας ας θέσουμε το θεμέλιο λίθο για μια υγιεινή διατροφή, που όμως θα μας βοηθήσει για την απώλεια...ορισμένων κιλών.
* Η θερμική αξία μιας δίαιτας δεν πρέπει ποτέ να είναι λιγότερη από 1000-1200 θερμίδες ημερησίως για να μην προκαλέσει οποιαδήποτε προβλήματα υγείας και για να μην είναι η απώλεια βάρους προσωρινή.
* Επιδιώκετε μείωση βάρους κατά ½ -1κιλό τη βδομάδα.
* Τρώτε μικρά και συχνά γεύματα για να διατηρείτε το αίσθημα του κορεσμού και για να βοηθάτε το μεταβολισμό σας.
* Πίνετε 7-8 ποτήρια νερό την ημέρα.
* Καταναλώνετε όχι περισσότερο από 1-1½ κουταλάκι αλάτι την ημέρα ή μην προσθέτετε περισσότερο από αυτό που υπάρχει στο μαγείρεμα (εκτός αν διευκρινιστεί διαφορετικά από τον κλινικό διαιτολόγο ή γιατρό.
* Αφαιρείτε το ορατό λίπος από κρέας πριν να μαγειρευτεί και αποφεύγετε τα τηγανητά ή λαδερά φαγητά.
* Προτιμάτε τα χόρτα σας βραστά και δίνετέ τους γεύση με μπαχαρικά και καρυκεύματα.
*Τρώτε ΠΟΙΚΙΛΙΑ τροφών από όλες τις ομάδες τροφών (ψωμί/δημητριακά, κρέας/ισοδύναμα, γάλα, φρούτα, λαχανικά, λάδι) σε λογικές ποσότητες.
* Μη μεταπηδάτε γεύματα και προγραμματίστε τα γεύματά σας σύμφωνα με την καθημερινή σας ρουτίνα.
* Αποφεύγετε τις αυστηρές δίαιτες ή μόνο δίαιτες (ένα είδος φαγητού) ή ολιγοήμερες δίαιτες.* Όχι περισσότερο από 2-3 καφέδες την ημέρα.
* Τρώτε το τελευταίο γεύμα 3-4 ώρες πριν τον ύπνο.
* Ζυγίζεστε μια φορά μόνο την εβδομάδα (μην γίνεστε αιχμάλωτοι της ζυγαριάς).
* Προτιμάτε τα γαλακτοκομικά σας προϊόντα να είναι αποβουτυρωμένα.
*Ακολουθήστε ως πρότυπο διατροφής την πυραμίδα υγιεινής διατροφής και το μοντέλο του πιάτου όπου το μισό του πιάτου σας να αποτελείται από λαχανικά (ωμά ή μαγειρεμένα ) , το 1/4 του πιάτου από αμυλούχες τροφές (πατάτα, ρύζι , μακαρόνια, ψωμί, όσπρια) και το 1/4 του πιάτου από πρωτεϊνούχες τροφές (κοτόπουλο, ψάρι, κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, όσπρια /σόγια).
Αν θα τηρήσουμε τις οδηγίες;
Ειναι δύσκολο, αλλά μπορούμε να προσπαθήσουμε.
Η σωστή διατροφή είναι το Α και το Ω της υγείας μας μαζί με τη σωματική άσκηση.
Είναι καλοκαίρι!

Παρουσίαση προγραμμάτων Αγωγής Υγείας του 1ου Γυμνασίου και Γενικού Λυκείου Σοφάδων

Οι μαθητές του 1ου Γυμνασίου και του Γενικού Λυκείου Σοφάδων, την Τετάρτη 16/05/07, σε κοινή εκδήλωση που πραγματοποίησαν τα δύο σχολεία, παρέλαβαν τα αποδεικτικά συμμετοχής τους στο πρόγραμμα και το υλικό του προγράμματος σε μορφή μικρού βιβλίου. Τα δύο προγράμματα που υλοποίησαν τα σχολεία είχαν τους τίτλους:

«Ο ρόλος των Βιταμινών στον οργανισμό μας» και

«Η αξία της Μεσογειακής Διατροφής» αντίστοιχα.
Οι μαθητές και του Γυμνασίου και του Λυκείου παρατήρησαν ότι η συμμετοχή τους στο πρόγραμμα τους έδωσε την δυνατότητα να αποκτήσουν χρήσιμες γνώσεις σε σχέση με την διατροφή τους γενικότερα.

Ως βασικότερη πηγή πληροφοριών για την εκπόνηση των προγραμμάτων θεώρησαν το InterNet.

Ρωτώντας δε και ψάχνοντας, οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι από την μία είναι πολύ χρήσιμο να φροντίζουμε ώστε η καθημερινή μας διατροφή να περιέχει όλες τις απαραίτητες βιταμίνες (φρούτα, λαχανικά κλπ.), αλλά κι από την άλλη συμφώνησαν ότι η Μεσογειακή Διατροφή, για την οποία τόσος λόγος γίνεται τελευταία, αρκεί για να προμηθευτεί ο οργανισμός μας τις βιταμίνες και τα αντιοξειδωτικά που βελτιώνουν και ενδεχομένως παρατείνουν την ζωή μας.

Η παρουσίαση του προγράμματος Αγωγής Υγείας του Γενικού Λυκείου Φαναρίου

Οι μαθητές του Γενικού Λυκείου Φαναρίου, κατά τη διάρκεια της πολιτιστικής ημερίδας, που έλαβε χώρα στο σχολείο τους, παρέλαβαν τα αποδεικτικά συμμετοχής τους στο πρόγραμμα και το υλικό του προγράμματος δεμένο σε τομίδιο.
Δήλωσαν ευχαριστημένοι από τη δραστηριότητα μέσω της οποίας ήρθαν σε επαφή με παραδοσιακές συνταγές του τόπου τους αλλά και με την αξία του απλού φαγητού. Όλοι πρόθυμα, έψαξαν, ρώτησαν μεγαλύτερους και κατέληξαν, πέρα από το υλικό του προγράμματος, και σε προσωπικά συμπεράσματα που αφορούν στην υγεία και την επικοινωνία των ανθρώπων.

Η παρουσίαση του προγράμματος Αγωγής Υγείας του Γυμνασίου Λεονταρίου

Οι μαθητές της Β2 τάξης του Γυμνασίου Λεονταρίου Καρδίτσας, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2006-07, υλοποίησαν ένα Πρόγραμμα Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών σε θέματα Αγωγής Υγείας με αντικείμενο: ΕΦΗΒΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ και θέμα:«Προβλήματα διατροφής και κατανάλωσης».Το πρόγραμμα εκπονήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας, στο πλαίσιο σύμπραξης επτά σχολείων του Ν. Καρδίτσας, και την υλοποίησή του, στο Γυμνάσιο Λεονταρίου, συντόνισε η καθηγήτρια Ρεγγίνα Κανδήλα, υπεύθυνη της Σχολικής Βιβλιοθήκης. Όπως σημείωσαν τα παιδιά, στην παρουσίαση του προγράμματος στο χώρο του σχολείου, η πραγματοποίηση αυτού του προγράμματος ήταν γι’ αυτά μια ενδιαφέρουσα αλλά και δημιουργική εμπειρία.
Αρχικά, παρουσιάστηκε και εξηγήθηκε η έννοια του όρου Κατανάλωση.
Με τον όρο «ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ» εννοείται η χρησιμοποίηση κάθε είδος αγαθών και υπηρεσιών για την ικανοποίηση ανθρωπίνων αγαθών. Η κατανάλωση αγαθών είναι καθημερινή ανάγκη που καθορίζει την επιβίωση, την ασφάλεια, την υγεία του καταναλωτή
Η σύγχρονη κοινωνία αποπροσανατολίζει τον άνθρωπο και τον κατευθύνει σε λανθασμένα καταναλωτικά πρότυπα σε όλους τους τομείς και κυρίως στην διατροφή.

Για το λόγο αυτό:

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΤΡΩΜΕ ΣΩΣΤΑ!

Η διατροφή μας πρέπει να αποτελείται από:
ΦΡΟΥΤΑ
ΛΑΧΑΝΙΚΑ
ΨΑΡΙΑ
ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ
ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ
ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ

και όχι από:
ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ
ΚΟΚΚΙΝΟ ΚΡΕΑΣ
ΛΙΠΑΡΑ
ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ
ΓΛΥΚΑ
ΕΤΟΙΜΟ ΚΑΙ ΠΡΟΧΕΙΡΟ ΦΑΓΗΤΟ,

επειδή παραμονεύουν κίνδυνοι όπως:
ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
ΔΙΑΒΗΤΗΣ
ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ
ΥΠΕΡΤΑΣΗ
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ
ΟΣΤΕΟΠΟΡΟΣΗ.

Το μήνυμα από την ημερίδα είναι:

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΟΥ ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ!
ΔΙΚΗ ΣΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΛΟΓΗ!

Η παρουσίαση του προγράμματος Αγωγής Υγείας του Γενικού Λυκείου Μουζακίου

Οι μαθητές της Β2 τάξης του Γενικού Λυκείου, στο Μουζάκι, κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2006-07, υλοποίησαν ένα Πρόγραμμα Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών σε θέματα Αγωγής Υγείας με αντικείμενο: ΕΦΗΒΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ και θέμα:
«ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ: ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ, ΑΝΟΡΕΞΙΑ, ΒΟΥΛΙΜΙΑ».
Το πρόγραμμα εκπονήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας, στο πλαίσιο σύμπραξης επτά σχολείων του Ν. Καρδίτσας, και την υλοποίησή του, στο Γενικό Λύκειο Μουζακίου, συντόνισε η καθηγήτρια Σκαμπαρδώνη Αγορίτσα (ΠΕ02).
Όπως σημείωσαν τα παιδιά, η πραγματοποίηση αυτού του προγράμματος ήταν γι’ αυτά μια ενδιαφέρουσα και συνάμα δημιουργική εμπειρία, καθώς :

v Μελέτησαν τις διατροφικές διαταραχές στην εφηβική ηλικία (παράγοντες δημιουργίας, συνέπειες , πρόληψη και αντιμετώπιση).
v Εξέτασαν και αξιολόγησαν τις διατροφικές συνήθειες των συνομηλίκων τους και τις δικές τους, με βάση το σύγχρονο τρόπο ζωής.
v Αντιλήφθηκαν ότι η σωστή διατροφή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τη σωματική και ψυχοπνευματική τους υγεία και ευεξία.
v Χρησιμοποίησαν τα ταλέντα και τις δεξιότητές τους.
v Εξερεύνησαν, διατύπωσαν ερωτήματα, παρατήρησαν, συγκέντρωσαν στοιχεία, συνέθεσαν πληροφορίες και κατέληξαν σε χρήσιμα συμπεράσματα για την αλληλεξάρτηση της διατροφής με τη ζωή την ποιότητά της
v Συνεργάστηκαν με γνώμονα την ομάδα και τον κοινό σκοπό.
Αποτελέσματα αυτής της προσπάθειά ς τους ήταν:
1. Η διαμόρφωση ερωτηματολογίων και διανομή τους στους μαθητές της Β΄Λυκείου, η επεξεργασία των αποτελεσμάτων με γραφικές απεικονίσεις και εξαγωγή συμπερασμάτων.
2. Ο σχεδιασμός αφισών, φυλλαδίων και η διάχυσή τους στο σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον και την τοπική κοινωνία με σύνθημα « ΤΡΩΩ ΣΩΣΤΑ….ΖΩ ΚΑΛΑ». .
3. Η συγγραφή ενός εγχειριδίου-εργασίας με τα στοιχεία και το υλικό που συγκεντρώθηκαν.
4. Η δημιουργία αρχείου power point και cd με το περιεχόμενο της εργασίας
Εκδήλωση παρουσίασης του προγράμματος.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 14 Μάη, στο αμφιθέατρο του σχολείου, όπου έγινε προβολή, με παρουσίαση powerpoint, της εργασίας των παιδιών. Συγκεκριμένα, παρουσιάσθηκαν τα αίτια, οι επιπτώσεις και οι τρόποι πρόληψης των διατροφικών διαταραχών στην εφηβεία, προτάσεις υγιεινής διατροφής (Μεσογειακή δίαιτα) και διαγράμματα όπου καταγράφονταν τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων που απάντησαν τα παιδιά, σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες των εφήβων. Στη συνέχεια, ακούστηκαν προσωπικές μαρτυρίες εφήβων κοριτσιών που πάσχουν από νευρική ανορεξία και βουλιμία, αντίστοιχα. Μετά την παρουσίαση, όλοι γεύτηκαν τα υγιεινά, αλλά πεντανόστιμα εδέσματα που μαγείρεψαν τα παιδιά της Β΄ Λυκείου με την απαραίτητη συνδρομή των μαμάδων τους…..
Η Λυκειάρχης, κα Μαγκούτη Αποστολία δήλωσε: «Η πραγματοποίηση του προγράμματος Αγωγής Υγείας με θέμα «ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ:ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ, ΑΝΟΡΕΞΙΑ, ΒΟΥΛΙΜΙΑ», από τις μαθήτριες και τους μαθητές της Β΄τάξης του Λυκείου μας, ήταν μια ιδιαίτερα δημιουργική και ωφέλιμη γι’ αυτούς εκπαιδευτική διαδικασία».
Η συντονίστρια καθηγήτρια κα Σκαμπαρδώνη Αγορίτσα και οι μαθητές εκφράζουν τις ευχαριστίες τους στη λυκειάρχη τους κα Μαγκούτη Αποστολία, που συνέβαλε τα μέγιστα στην επιτυχή έκβαση του προγράμματος , στον υπεύθυνο Αγωγής Υγείας της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Ν. Καρδίτσας κο Παπατριανταφύλλου Κωνσταντίνο, στον υπεύθυνο της σύμπραξης για την υλοποίηση του προγράμματος κο Γκίκα Αλέξανδρο, αλλά και τους γονείς των παιδιών της Β΄τάξης, που στάθηκαν πολύτιμοι αρωγοί όλης αυτής της προσπάθειας .

Παρουσίαση του προγράμματος Αγωγής Υγείας και Καταναλωτή του Γενικού Λυκείου Προαστίου

Την Τετάρτη 16 Μαίου 2007, στη διάρκεια της πολιτιστικής ημέρας, παρουσιάστηκαν στους καθηγητές και στους μαθητές του Γενικού Λυκείου Προαστίου και του Γυμνασίου Προαστίου Καρδίτσας, τα αποτελέσματα του προγράμματος Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών της Αγωγής Υγείας, με θέμα "Νέοι και κατανάλωση".
Ο Υπεύθυνος του προγράμματος κ. Κωνσταντίνος Ντούρας, καθηγητής του Γενικού Λυκείου Προαστίου, παρουσίασε τα αποτελέσματα μιας έρευνας, που πραγματοποιήθηκε από τους συμμετέχοντες μαθητές στο χώρο του σχολείου, σχετικά με τις καταναλωτικές και διατροφικές συνήθειες των μαθητών των σχολείων.
Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, διερευνήθηκε τόσο η οικονομική πλευρά των διατροφικών συνηθειών των μαθητών του Σχολείου, όσο και η οικολογική διάσταση του θέματος.
Στο τέλος της παρουσίασης απονεμήθηκαν στους μαθητές του προγράμματος αναμνηστικά διπλώματα από τον Συντονιστή της σύμπραξης κ. Αλέξανδρο Γκίκα, καθηγητή του Γυμνασίου Προαστίου.

Η παρουσίαση του προγράμματος Αγωγής Υγείας του Γυμνασίου Προαστίου

Την Τετάρτη 16 Μαίου 2007, στη διάρκεια της πολιτιστικής ημέρας, παρουσιάστηκαν στους καθηγητές και στους μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου Προαστίου Καρδίτσας, τα αποτελέσματα του προγράμματος Ενίσχυσης Πρωτοβουλιών της Αγωγής Υγείας, με θέμα "Εφηβική Διατροφή"
Η ομάδα των μαθητών του Γυμνασίου Προαστίου, με τη σύμφωνη γνώμη του υπεύθυνου του Προγράμματος και Συντονιστή της σύμπραξης σχολείων του Νομού Καρδίτσας, προσκάλεσαν τον Γεωπόνο του Δήμου Σελλάνων κ. Κουκορίκο Στέφανο, ο οποίος ανέλυσε τη χρησιμότητα των φυτοφαρμάκων στη σύγχρονη γεωργική παραγωγή. Ταυτόχρονα επισήμανε τους κινδύνους, τόσο κατά τη διάρκεια εφαρμογής των φαρμάκων αυτών, όσο και τις συνέπειες τις οποίες έχουν στη διατροφή μας. Μας μίλησε για απλούς τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους των φαρμάκων αυτών στην τροφική αλυσίδα. Τέλος, τόνισε, οτι τα φυτοφάρμακα ειναι χρήσιμα, αρκεί να χρησιμοποιούνται με υπευθυνότητα.
Στους μαθητές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, απονεμήθηκαν αναμνηστικές βεβαιώσεις από το Συντονιστή του Προγράμματος κ. Αλέξανδρο Γκίκα.

Διατροφικές διαταραχές στην Εφηβική ηλικία

Η εφηβεία είναι μία μεταβατική περίοδος μεταξύ της παιδικής ηλικίας και της ενήλικης ζωής. Χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα στάδια, όσον αφορά τη σεξουαλική ωρίμανση του ατόμου, την αύξηση του βάρους και του ύψους του, αλλά και των αλλαγών στη σύσταση σώματός του. Είναι επίσης μία περίοδος νοητικών, συναισθηματικών και κοινωνικών αλλαγών. Οι αλλαγές αυτές αποτελούν μέρος της γενικότερης ωρίμανσης του ατόμου, που δεν συμβαίνουν απότομα, αλλά ο ρυθμός και το εύρος τους εξαρτάται άμεσα από το κοινωνικό περιβάλλον του εφήβου.

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ

Η παχυσαρκία

Ως παχυσαρκία ορίζεται η περίσσεια σωματικού λίπους και η διάγνωσή της πρέπει να βασίζεται στην απόδειξη της παρουσίας του λίπους αυτού. Αυτό προϋποθέτει μέτρηση της σύστασης του σώματος . Έχουν προταθεί κατά καιρούς διάφοροι τρόποι μέτρησης του σωματικού λίπους και ακριβούς ορισμού της παχυσαρκίας. Από αυτούς, ο Δείκτης Μάζας Σώματος ( ΔΜΣ ή ΒΜΙ (body mass index) = Kgr/m2 , δηλαδή ο λόγος του βάρους δια του τετραγώνου του ύψους σε μέτρα, έχει τη μεγαλύτερη αποδοχή και χρησιμοποιείται ευρέως στη διάγνωση της παχυσαρκίας στους ενήλικες καθώς συσχετίζεται καλύτερα με το σωματικό λίπος. Με βάση αυτόν, οι ενήλικες χαρακτηρίζονται ως κανονικοί ( ΔΜΣ κάτω του 25 ), υπέρβαροι ( ΔΜΣ μεταξύ 25 και 29,9 ) και παχύσαρκοι ( ΔΜΣ άνω του 30 ).

Αποτελεί «επιδημία» της εποχής και τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για την Ελλάδα. Την τελευταία εικοσαετία σημειώθηκε επαύξηση κατά 15kg για τα αγόρια και κατά 7 kg για τα κορίτσια της όψιμης εφηβικής ηλικίας. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ενδοκρινολογικής Μονάδας της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, το ποσοστό των υπέρβαρων και παχύσαρκων αγοριών κατά την εφηβεία ήταν 20.63% και 11.8% αντίστοιχα. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τα κορίτσια ήταν 14.48% και 3.65%. Η εφηβική παχυσαρκία προδικάζει παχυσαρκία κατά την ενήλικο ζωή με τις σύνοδες σημαντικές επιπτώσεις.

Αίτια της παχυσαρκίας Η παχυσαρκία είναι ένα τυπικό παράδειγμα πολυπαραγοντικής νόσου και πρέπει να θεωρείται ως το αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων όπως ο τρόπος ζωής, η δίαιτα, η ηλικία, το φύλο και η κληρονομικότητα.

Τόσο τα γονίδια όσο και το περιβάλλον επιδρούν στην εμφάνιση της παιδικής παχυσαρκίας. Τα παιδιά των οποίων και οι δυο γονείς είναι παχύσαρκοι έχουν 80% πιθανότητα να γίνουν παχύσαρκα και ο κίνδυνος αυτός πέφτει στο 40% αν μόνο ο ένας γονιός είναι παχύσαρκος και στο 8% αν κανείς από τους γονείς δεν είναι παχύσαρκος.

Διατροφή: Η διατροφή είναι ένα βασικό καθοριστικό στοιχείο του βάρους του σώματος. Η πρόσληψη θερμίδων με τη διατροφή αλλά και η ισορροπία των θρεπτικών συστατικών στη δίαιτα καθώς και η κατανομή των γευμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας σχετίζονται με τη σύσταση του σώματος.

Τρόπος ζωής: Το διατροφικό περιβάλλον των παχύσαρκων παιδιών είναι διαφορετικό από αυτό των μη παχύσαρκων. Οι παχύσαρκοι γονείς δημιουργούν διαφορετικό διατροφικό περιβάλλον για τα παιδιά τους και έτσι ενθαρρύνουν ή κάνουν εύκολη την επιλογή τροφών πλούσιων σε λιπαρά.

Φυσική δραστηριότητα: Η ελαττωμένη φυσική δραστηριότητα, η οποία οφείλεται κυρίως στον σύγχρονο καθιστικό τρόπο ζωής, έχει σαν αποτέλεσμα την ελαττωμένη «δαπάνη» ενέργειας γεγονός που αποτελεί κακό προγνωστικό παράγοντα για την αύξηση του βάρους.

Ψυχολογικά αίτια: Τα παχύσαρκα παιδιά και έφηβοι έχουν συνήθως χαμηλή αυτοεκτίμηση και φτωχή εικόνα εαυτού γεγονός που συχνά οδηγεί σε έλλειψη κινήτρων και θέτει τα παιδιά σε ένα φαύλο κύκλο μη ισορροπημένης διατροφής και κακής εικόνας σώματος.

Η ψυχογενής ανορεξία (Anorexia nervosa)

Oρισμός – κριτήρια διάγνωσης:

Άρνηση διατήρησης του ελάχιστου για την ηλικία και το ύψος σωματικού βάρους (απώλεια βάρους ή μη πρόσληψη βάρους σε περίοδο σωματικής αύξησης, ώστε το σωματικό βάρος να υπολείπεται κατά >15% του φυσιολογικού)

Έντονος φόβος για την παχυσαρκία και την πρόσληψη βάρους

Διαταραχή της εικόνας σώματος (ο ασθενής αισθάνεται παχύσαρκος, παρά το ότι είναι ελλιποβαρής) ή/ και επίμονη άρνηση παραδοχής της νόσου και της βαρύτητας της κατάστασης

Αμηνόρροια (πρωτοπαθής-25% ή δευτεροπαθής : απουσία τουλάχιστον 3 αναμενόμενων διαδοχικών κύκλων εμμηνορρυσίας)

Βραδυκαρδία (60 παλμοί / λεπτό), υπόταση

Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί έφηβοι ιδιαίτερα κορίτσια βασίζονται σε διάφορες μη επικυρωμένες από ειδικούς δίαιτες ή μεθόδους αδυνατίσματος, που οδηγούν σε απότομη απώλεια βάρους μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ή προσπαθούν να χάσουν βάρος χωρίς να είναι πραγματικά υπέρβαροι με αποτέλεσμα διάφορες επιπλοκές στην υγεία, βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα. Η νευρογενής ανορεξία μπορεί να είναι το αποτέλεσμα αυτής της λανθασμένης διαιτητικής συμπεριφοράς, ιδιαίτερα στα κορίτσια. Νεώτερα μάλιστα δεδομένα από τον Ελλαδικό χώρο, δείχνουν ότι το ποσοστό επικράτησης της ψυχογενούς ανορεξίας είναι περίπου 1.2%. Παρατηρείται , επίσης ,αύξηση της επίπτωσης της ψυχογενούς ανορεξίας και βουλιμίας που αποτελούν διαταραχές με επιφυλακτική πρόγνωση και σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα. Σε αυτό φαίνεται πως συμβάλλει η προβολή του εξαιρετικά αδύνατου γυναικείου σώματος σαν πρότυπο ομορφιάς από τα ΜΜΕ.

Σημασία της σωστής διατροφής στην εφηβεία

Ο οργανισμός του εφήβου ζει μια πολύμορφη αυτή οργανική- βιολογική έκρηξη, χρειάζεται ασφαλώς, ποσότητα και ποιότητα θρεπτικού υλικού και ενεργειακού δυναμικού για να κατορθώσει να διεκπεραιώσει σωστά το έργο του. Τίποτα απολύτως δεν είναι δυνατόν να σταθεί περισσότερο σύμμαχος και βοηθός από την κατάλληλα επιλεγμένη τροφή, όσον αφορά την ποιότητα και την ποσότητα, αλλά και τον σωστό και υπεύθυνα οργανωμένο πρόγραμμα διατροφής, που θα εξασφαλίσει την διαρκή τροφοδοσία του οργανισμού, με τα απαιτούμενα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη. Το απαιτούμενο ποσό θερμίδων διαφοροποιείται ανάλογα με το φύλο την ηλικία και το βαθμό φυσικής δραστηριότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα αγόρι ηλικίας 15 ετών, που ασκείται σωματικά, να έχει ανάγκη πρόσληψης 4000 θερμίδων την ημέρα ή και περισσότερο, για να διατηρήσει το σωματικό του βάρος, ενώ αντίθετα, ένα κορίτσι της ίδιας ηλικίας χωρίς σωματική άσκηση, να χρειάζεται 2000 θερμίδες την ημέρα, ώστε να αποφύγει την αύξηση του σωματικού της βάρους.
Για την αποφυγή των διατροφικών διαταραχών ,θα πρέπει να υιοθετηθεί μία ισορροπημένη διατροφή βασισμένη στους κανόνες της υγιεινής διατροφής, σε συνδυασμό πάντα με άσκηση. Μία τέτοιου είδους δίαιτα στηρίζεται στη κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών από όλες τις πηγές. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στη κατανάλωση τροφίμων, πλούσιων σε φυτικές ίνες και σύνθετους υδατάνθρακες τόσο στα κύρια, όσο και στα ενδιάμεσα γεύματα, ενώ παράλληλα επιδιώκεται περιορισμός της πρόσληψης λιπών, κυρίως ζωικής προέλευσης.

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΥΓΙΕΙΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΕΦΗΒΟΥΣ 2500 Kcal

ΠΡΩΙΝΟ
• 1 ποτήρι γάλα ελαφρύ 240ml ή 1 γιαούρτι με 2% λιπαρά
• ¾ φλιτζάνι δημητριακά ή 3 φρυγανιές ή 1 φέτα ψωμί 50 γρ.
• 1 φρούτο εποχής

ΔΕΚΑΤΙΑΝΟ
• 1 σάντουιτς ( τυρί, αυγό, γαλοπούλα, μπιφτέκι, κοτόπουλο, τόνος, λαχανικά εποχής)
• 1 φρούτο εποχής

ΜΕΣΗΜΕΡΙ
• 150 γρ. φιλέτο μοσχαρίσιο ή κοτόπουλο στήθος ή ψάρι ( μαγειρ.)
• άφθονη σαλάτα από ωμά ή βραστά λαχανικά εποχής ή χόρτα βραστά
• 1 κ. σούπας ελαιόλαδο
• 1 φλιτζάνι ζυμαρικά ή ρύζι ή πατάτες ή όσπρια ή αρακάς ή καλαμπόκι (μαγειρ.)
• 1 φέτα ψωμί (περίπου 30 γρ.)
• 1 φρούτο εποχής

ΑΠΟΓΕΥΜΑ
• 1 ποτήρι γάλα ελαφρύ 240ml ή 1 γιαούρτι (2% λιπαρά)
• 1 φρούτο ή 1-2 κ. σούπας ξηρές σταφίδες ή 2 ξηρά δαμάσκηνα ή βερίκοκα
• Αμύγδαλα (6-10) ή φιστίκια (15-20)ή καρύδια ( 3-4)
ΒΡΑΔΥ
• 90-100 γρ. κρέας ή κοτόπουλο ή ψάρι (μαγειρ.)
• άφθονη σαλάτα από λαχανικά εποχής
• 1 κ. σούπας ελαιόλαδο
• 1 φλιτζάνι ζυμαρικά ή ρύζι ή πατάτες ή όσπρια ή αρακάς ή καλαμπόκι (μαγειρ.)
• 1 φέτα ψωμί 30 γρ.
• 1 φρούτο εποχής

ΠΡΟ ΥΠΝΟΥ
• 1 ποτήρι γάλα ελαφρύ 240ml ή 1 γιαούρτι 2% λιπαρά

Παραδοσιακή Διατροφή

Η διατροφή είναι βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση της σωματικής και κατά συνέπεια της ψυχικής υγείας. Η σωματική υγεία έχει απόλυτη εξάρτηση από τη διατροφή καθώς δεν εξασφαλίζεται μοναχά από την ιατρική τεχνολογία αλλά κατά ένα μεγάλο μέρος από την πρόληψη.
Καθημερινά παρατηρούμε ότι οι συνήθειές μας αλλάζουν εις βάρος της υγείας μας καθώς ο σύγχρονος άνθρωπος απομακρύνεται από την παραδοσιακή διατροφή και παραδίνεται στους γρήγορους ρυθμούς της ζωής με το γρήγορο έτοιμο φαγητό και τα βιομηχανοποιημένα προϊόντα. Συνέπεια είναι ότι μια σειρά από ασθένειες αλλά και η παχυσαρκία ταλαιπωρούν το δυτικό κόσμο. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πρέπει να επιστρέψουμε στην παραδοσιακή ελληνική διατροφή η οποία αποδεικνύεται ασπίδα της υγείας. Κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής παραδοσιακής διατροφής είναι η ποικιλία των φαγητών όπου κυριαρχούν τα όσπρια, τα άγρια χόρτα, το ψωμί, τα φρέσκα φρούτα , τα λαχανικά , τα ψάρια και κυρίως το ελαιόλαδο. Το κόκκινο κρέας και τα τυροκομικά συνιστώνται σε μικρές ποσότητες.
Ο τρόπος παρασκευής φαγητών και γλυκισμάτων στους διάφορους τόπους της Ελλάδας επαναλαμβανόμενος ανά τους αιώνες από τόπο σε τόπο, από νοικοκυριό σε νοικοκυριό και από εστιατόριο σε εστιατόριο συντέλεσε ώστε να δημιουργηθεί η Παραδοσιακή Ελληνική Κουζίνα. Σ΄ αυτό το γενικό μοντέλο της Ελληνικής Παραδοσιακής Κουζίνας οι κάτοικοι της ελληνικής επαρχίας έβαλαν τις δικές τους ιδιαίτερες γεύσεις και με βάση τις τοπικές συνήθειες αλλά και τα τοπικά προϊόντα δημιούργησαν τις Τοπικές Παραδοσιακές Κουζίνες. Βέβαια η ελληνική κουζίνα επηρεάστηκε κι από άλλες κυρίως από την τουρκική και την ενετική (στα νησιά του Ιονίου) όπως συμπεραίνουμε από διάφορα φαγητά.
Χαρακτηριστικό του ελληνικού τραπεζιού είναι η ποικιλία των πιάτων από τα οποία κανένα δε μονοπωλεί τη γεύση, αυτοί είναι οι μεζέδες. Το φαγητό στο ελληνικό τραπέζι συνοδεύεται από ψωμί που παραδοσιακά είναι ζυμωτό. Σε αρκετά ελληνικά χωριά ακόμα και σήμερα ζυμώνουν χωριάτικο ψωμί με προζύμι και το ψήνουν σε χτιστούς φούρνους τους οποίους ανάβουν με ξύλα.
Δεν ξεχνάμε τα γλυκά, το πιο γνωστό γλυκό που προσφέρεται στα χωριά και στις πόλεις είναι το πατροπαράδοτο γλυκό του κουταλιού, δηλαδή φρούτα της κάθε εποχής διατηρημένα σε ζάχαρη. Παραδοσιακά είναι επίσης τα σιροπιαστά γλυκίσματα με βάση τους ξηρούς καρπούς, το σπιτικό φύλλο και το μέλι που δίνει στα γλυκά αυτά ιδιαίτερη γεύση αλλά και υψηλή διατροφική αξία.
Ιδιαίτερη θέση στο ελληνικό τραπέζι είχε από την αρχαιότητα και συνεχίζει να έχει το κρασί.
Το φαγητό συνοδεύει στην ελληνική κοινωνία πολλές δραστηριότητες και καταστάσεις. Συχνά σερβίρονται ειδικά φαγητά στις γιορτές, στους γάμους ή σε συγκεκριμένες κοινωνικές εκδηλώσεις. Υπάρχουν ιδιαίτερες παραδοσιακές συνταγές σε πολλές περιοχές της Ελλάδας οι οποίες παραδίνονται αναλλοίωτες από γενιά σε γενιά για να γεμίσουν το τραπέζι της χαράς ή της λύπης αντίστοιχα. Αυτές τις συνταγές τις γνωρίζουν και τις μεταδίδουν κυρίως οι γυναίκες της ελληνικής επαρχίας αλλά και όλα τα μέλη των μικρών τοπικών κοινωνιών τις αναγνωρίζουν, τις αποδέχονται και τις περιμένουν προκειμένου να ολοκληρωθεί ένα κοινωνικό γεγονός. Συγκεκριμένα φαγητά γεμίζουν και το εορταστικό τραπέζι των Χριστουγέννων , της Πρωτοχρονιάς και του Πάσχα αν και τα τελευταία χρόνια ξενικά εδέσματα τείνουν να εκτοπίσουν την Παραδοσιακή εορταστική κουζίνα κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει σε κείνες τις μέρες του χρόνου που οι ορθόδοξοι χριστιανοί νηστεύουν και κάποιες τροφές αποκλείονται όπως το κρέας, το τυρί, τα αυγά ή και το λάδι. Οι νηστείες που συνιστά η Ορθόδοξη Εκκλησία φαίνεται ότι αποτελούν έναν άριστο οδηγό καλής διατροφής που προάγει την καλή υγεία. Μια σειρά από παραδοσιακές συνταγές δείχνουν πως τα ελληνικά νοικοκυριά γνωρίζουν ότι η ανάπτυξη επιτυγχάνεται με φυτική πρωτεΐνη εξίσου καλά όπως και με τη ζωική αρκεί να χρησιμοποιούνται ποικίλες πηγές φυτικής πρωτεΐνης όπως τα όσπρια , τα δημητριακά , το ψωμί ,το ρύζι κλπ.
Επειδή οι μαθητές διαμορφώνουν ακόμα αξίες, στάσεις, συμπεριφορές η ευαισθητοποίηση τους σε θέματα διατροφής έχει ως στόχο να επηρεάσει τις διατροφικές τους συνήθειες και να καλλιεργήσει ικανότητες για τη διεκδίκηση του δικαιώματος της υγείας. Καθώς σήμερα οι κίνδυνοι πίσω από τις διατροφικές επιλογές είναι πολλοί σκοπός κάθε προγράμματος αγωγής υγείας είναι να αποτελέσει τον οδηγό στην κατεύθυνση της υγιεινής ζωής και να βοηθήσει τα παιδιά να ενημερωθούν για τις καλές ή κακές επιλογές τους.

Διατροφή και κίνδυνοι

Η σχέση διατροφής και υγείας είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Ο πατέρας της Ιατρικής Ιππoκράτης (460 π.χ.) συνέδεσε τη σωστή διατροφή, με την καλή υγεία. Είναι ενδιαφέρουσα η σημασία, που αποδίδει ο Ιπποκράτης στη συνύπαρξη σωστής διατροφής και άσκησης. Είναι, επίσης, ενδιαφέρουσα η αναγνώριση της σχέσης μεταξύ φυσικής και διανοητικής υγείας, όπως αυτή διατυπώθηκε, από τους αρχαίους προγόνους μας, στο γνωστό ρητό: "Νους υγιής εν σώματι υγιεί". Δυόμισι χιλιάδες χρόνια μετά, η κακή διατροφή αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα, με δύο όψεις. Η μία αφορά τον τρίτο κόσμο, όπου συνεχίζουν να επικρατούν η πείνα και η εξαθλίωση. Κάθε μέρα, 40.000 συνάνθρωποί μας, κυρίως παιδιά, πεθαίνουν από πείνα. Από την άλλη μεριά, οι ζώντες στην αφθονία των αναπτυγμένων χωρών, πεθαίνουν από το πολύ ή το ακατάλληλο φαγητό ή και από τα δύο (τι τραγική ειρωνεία)!!!

Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, 3 στους 10 ανθρώπους, που ζουν σε αναπτυγμένες χώρες, εμφανίζουν συμπτώματα κακής διατροφής, με τη μορφή της έλλειψης θρεπτικών στοιχείων (ιδιαίτερα σιδήρου, ασβεστίου, βιταμινών Α, C και ριβοφλαβίνης), ή με τη μορφή αναιμιών, παχυσαρκίας, ή ασθενειών του κυκλοφορικού (καρδιοπάθειες, υπέρταση, κ.λπ.). Ο διαβήτης, . σοβαρές περιοδοντικές ασθένειες, αλκοολισμός, διάφορες μορφές καρκίνου κ.λπ. είναι ασθένειες, που συνδέονται με την κακή διατροφή. Ιδιαίτερα επιρρεπείς, στην κακή διατροφή, είναι τα μικρά παιδιά, οι έφηβοι,οι νεαρές έγκυες γυναίκες, οι φτωχές οικογένειες, οι ανάπηροι και οι ηλικιωμένοι.

Τι γίνεται αλήθεια στη χώρα μας; Τα τελευταία 60 χρόνια, ο Ελληνικός πληθυσμός έζησε δραστικές αλλαγές, στον τρόπο ζωής. Καθώς περάσαμε, από την ανέχεια της εποχής του μεσοπολέμου, στην αφθονία της σημερινής εποχής, σταδιακά, εγκαταλείψαμε την παραδοσιακή Μεσογειακή δίαιτα και υιοθετήσαμε το δυτικό τρόπο ζωής και μια δίαιτα δυτικού τύπου. Από μια δίαιτα, φτωχή σε ζωικές πρωτεΐνες και ζωικά λίπη, πλούσια σε όσπρια, δημητριακά, ψάρι, φρούτα και λαχανικά, που συνδυαζόταν με συχνή χειρωνακτική εργασία (άσκηση), περάσαμε σε μια διατροφή, με συχνή χρήση κρεάτων, ραφιναρισμένων τροφίμων, πρόχειρων φαγητών (fast food), γλυκισμάτων, ζαχαρούχων αναψυκτικών, προϊόντων σνακς, κ.λ.π., σε συνδυασμό με πολύ άγχος και χωρίς, έστω στοιχειώδη, άσκηση. Η σημερινή διατροφή μας οδηγεί σε υψηλή πρόσληψη συνολικών θερμίδων, σε σχέση με τις ανάγκες του οργανισμού μας, σε υψηλή πρόσληψη ζάχαρης, άλατος, κορεσμένων λιπών και σε χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών, αντιοξειδωτικών ουσιών, ιχνοστοιχείων, βιταμινών και άλλων χρήσιμων διατροφικών στοιχείων. Μας οδηγεί, παράλληλα, στην εμφάνιση μιας σειράς ασθενειών, που έχουν διατροφική βάση, με προεξάρχουσα τη συχνή εμφάνιση πολλών μορφών καρκίνου (ιδιαίτερα του καρκίνου του πεπτικού συστήματος).

Ανάμεσα στις ασθένειες διατροφικής βάσης, η παχυσαρκία κατέχει, σε πολλές χώρες, την πρώτη θέση. Όσο συχνή είναι η εμφάνισή της, άλλο τόσο συχνότερη είναι και η λανθασμένη αντιμετώπισή της. Αντί οι ασθενείς να συμβουλευτούν ειδικούς γιατρούς και διαιτολόγους, σπασμωδικά, επιζητούν γρήγορες λύσεις, σε επικίνδυνες δίαιτες, που τους συνιστούν ανεύθυνα άτομα ή σε Ινστιτούτα Αδυνατίσματος, που ενδιαφέρονται να συνάψουν μακροχρόνια, ακριβά συμβόλαια, αδιαφορώντας για την πραγματική αντιμετώπιση του προβλήματος ή τις παρενέργειες, που, τυχόν, να προκαλέσουν οι χρησιμοποιούμενες μέθοδοι. Ο καρκίνος είναι μια κατ' εξοχήν περιβαλλοντική νόσος, αφού, πέρα από. την κληρονομική προδιάθεση, καθοριστικό ρόλο, στην εμφάνιση και εξέλιξή του, παίζουν η διατροφή, ο τρόπος και το περιβάλλον διαβίωσης. Η διατροφή και ο τρόπος διαβίωσης του ανθρώπου, σε πολλές περιπτώσεις, μπορούν να εμποδίσουν ή και να αποτρέψουν την εκδήλωση της επάρατης αυτής νόσου. Τα τρόφιμα επιβαρύνονται με υπολείμματα φυτοφαρμάκων (από ψεκασμούς καλλιεργειών), νιτρικά και νιτρώδη άλατα (από υπερβολική χρήση λιπασμάτων) και ελεύθερες χημικές ρίζες (από καμένα λίπη - φριτέζες). Όλες οι παραπάνω ουσίες έχουν ενοχοποιηθεί, ως ισχυρά καρκινογόνα ή πρόδρομοι καρκινογόνων ουσιών. Διοξίνες, ορμόνες, αντιβιοτικά, σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια, (τρελέςαγελάδες), είναι σύγχρονες απειλές, συνοδοί ενός συστήματοςπαραγωγής, που πρέπει να αλλάξει άμεσα. Η κακή χρήση πρόσθετων ουσιών (στα τρόφιμα), η νοθεία και οι περιβαλλοντικοί ρυπαντές ολοκληρώνουν την εικόνα των κινδύνων, που συνδέονται με την παραγωγή και τη διακίνηση των τροφίμων.Κινδυνεύουμε, λοιπόν, από κακή διατροφή. Κινδυνεύουμε, όμως, και από μη-ασφαλή τρόφιμα. Η ευθύνη της επιλογής των τροφίμων, που θα περιλάβουμε στη διατροφή μας βαρύνει, κυρίως, εμάς τους ίδιους. Η ευθύνη, όμως, για την παραγωγή και διακίνηση ασφαλών τροφίμων, βαρύνει, αποκλειστικά, την Πολιτεία, η οποία πρέπει να ενισχύσει, σημαντικά, τους ελεγκτικούς της μηχανισμούς. Είναι αλήθεια ότι οι διατροφικές συνήθειες αποκτώνται σε νεαρή ηλικία.Σημαντικό ρόλο παίζουν η οικογένεια και το σχολείο. Το σπιτικό φαγητό, το οποίο μαγειρεύεται με "αγνά" υλικά (ελαιόλαδο, χωρίς πολύ αλάτι, χωρίς πολλά καρυκεύματα) είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας.

Ανατριχιαστικές αλήθειες για τη χρήση φυτοφαρμάκων

Mια συμπαθέστατη γιαγιά πέρυσι την άνοιξη στη λαϊκή εξομολογείτο στον διπλανό της πωλητή ότι ήλπιζε να πουλήσει όλα τα αμπελόφυλλα που είχε φέρει γιατί, όπως έλεγε, «ήταν ραντισμένα» και δεν μπορούσε να τα δώσει στην κατσίκα!
Είναι γνωστή η τακτική πολλών αγροτών να διατηρούν ένα παρτέρι ξεχωριστό με λαχανικά για την οικογένεια, στο οποίο δεν χρησιμοποιούν πολλά φυτοφάρμακα.
Περισσότερες από ένα εκατομμύριο δηλητηριάσεις από φυτοφάρμακα καταγράφονται κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Eνωση. Μελέτες δείχνουν αύξηση κατά 40% των περιστατικών καρκίνων στις περιοχές όπου γίνεται ευρεία χρήση φυτοφαρμάκων. Σε ποτάμια όπου καταλήγουν τοξικές ουσίες από καλλιέργειες, συχνά παρατηρείται αλλαγή φύλου στα ψάρια, καθώς τα φυτοφάρμακα λειτουργούν ως ενδοκρινικοί διαταράκτες.
Και βέβαια, αδιάψευστος μάρτυρας της αλόγιστης χρήσης των τοξικών αυτών ουσιών είναι τα φορτία φρούτων και λαχανικών που επιστρέφονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Ελλάδα, καθώς περιείχαν αρκετά μεγάλη δόση φυτοφαρμάκων. Πρόπερσι ήταν τα αγγούρια, πέρυσι τα σταφύλια που στείλαμε στη Γερμανία όπως ανέδειξε το πρόσφατο δημοσίευμα των ΝΕΩΝ, συχνά, σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, η σταφίδα και ίσως αρκετά ακόμα που δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας.
Τρώμε, λοιπόν, φυτοφάρμακα ή μάλλον συνεχίζουμε να τρώμε. Μετά τόσα χρόνια που γίνεται λόγος για την επίδραση των δηλητηρίων στην υγεία μας, μοιάζει σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα ή, έστω, να έχουν γίνει ελάχιστα. Το 2005, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πραγματοποίησε περίπου 2.000 δειγματοληπτικούς ελέγχους για υπολείμματα φυτοφαρμάκων απ' όλα τα προϊόντα, ελληνικά, εισαγόμενα από τρίτες χώρες αλλά και από χώρες της Ευρωπαϊκής Eνωσης, γιατί τόσα δείγματα προλαβαίνουν να εξετάσουν τα οκτώ εργαστήρια που υπάρχουν στην Ελλάδα. Μάλιστα τα δείγματα ελήφθησαν από την αγορά, γεγονός που σημαίνει ότι ουσιαστικά ελέγχεται... το ήθος του παραγωγού, καθώς τα προϊόντα έχουν ήδη καταναλωθεί, όταν βγαίνουν τα αποτελέσματα των ελέγχων. Κανένας ασφαλώς δεν ελέγχει τι γίνεται στο χωράφι, κάτι που, για παράδειγμα, γίνεται στις βιολογικές καλλιέργειες. Ξένοι εργάτες, οι οποίοι βεβαίως δεν ξέρουν ούτε να διαβάσουν τις οδηγίες χρήσης των φυτοφαρμάκων, ψεκάζουν ανεξέλεγκτα.
Κάποιοι αγρότες, μάλιστα, σε μια επίδειξη μπλακ χιούμορ αυτοσαρκάζονται λέγοντας ότι δεν χρειάζεται να παίρνουν προστατευτικά μέτρα, ενώ ψεκάζουν γιατί «έχουν αποκτήσει ανοσία στα φυτοφάρμακα». Προμηθεύονται οτιδήποτε θέλουν σε όποια ποσότητα, καθώς οι γεωπόνοι που τους συμβουλεύουν συνήθως είναι κι εκείνοι που πουλάνε τις δραστικές ουσίες.
Πάνε πάνω από είκοσι χρόνια που συζητείται το θέμα της «συνταγογράφησης» για τα φυτοφάρμακα, αλλά, και πάλι, τίποτα δεν έχει γίνει. Εάν ίσχυε η «συνταγογράφηση», για να προμηθευτεί ένας αγρότης κάποιο φάρμακο για τις καλλιέργειές του θα πρέπει να του το υποδείξει ένας «γιατρός», να του δώσει μια συνταγή με βάση την οποία, μάλιστα, ο συγκεκριμένος γεωπόνος θα φέρει την ευθύνη χρήσης ή κατάχρησης του προϊόντος. Oμως, οι γεωπόνοι ιδιοκτήτες καταστημάτων αντέδρασαν: Ποιοι θα έχουν τα συνταγολόγια και ποιος θα τους ελέγχει; Μάλιστα, το σχέδιο στην τελευταία του εκδοχή προέβλεπε να δοθούν τα συνταγολόγια στους ιδιοκτήτες καταστημάτων, οπότε... ούτε γάτα ούτε ζημιά!
Μέσα σε όλα αυτά, φυσικά, ούτε λόγος για μια άλλη αντίληψη για τη γεωργία, που θα μπορούσε να σώσει εμάς και το περιβάλλον από τόνους χημικών και να οδηγήσει τους αγρότες σε λιγότερα έξοδα και καλύτερα προϊόντα, σε μια λιγότερο εντατική γεωργία, αν όχι βιολογική, που παραμένει κύριος στόχος... στις εξαγγελίες.
Πώς «μαγειρεύονται» τα επιτρεπτά όρια
Συχνά, κατά την ανακοίνωση αποτελεσμάτων ελέγχων για υπολείμματα φυτοφαρμάκων ακούμε ότι «ελάχιστα δείγματα βρέθηκαν να υπερβαίνουν τα όρια επικινδυνότητας». Ωστόσο, όταν αναφερόμαστε σε φυτοφάρμακα, σαφώς γνωρίζουμε ότι πρόκειται για τοξικές ουσίες εφόσον έχουν στόχο να εξοντώσουν κάποιους οργανισμούς. Κανονικά, λοιπόν, δεν θα πρέπει να φτάνουν στο πιάτο μας σε μικρή ή και σε ελάχιστη ποσότητα.
Τα προϊόντα που τρώμε πρέπει κατά βάση να είναι «καθαρά» από κάθε τοξική χημική ουσία. Τα όρια, όπως και αν καθορίζονται, δείχνουν την ανεκτή παρέκκλιση και όχι αυτό που θα πρέπει να δεχόμαστε ως φυσικό...
Τα όρια όμως αυτά καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Eνωση και τους διεθνείς οργανισμούς, προκειμένου να γνωρίζουμε πότε υπάρχει οξεία τοξικότητα. Τη χρόνια τοξικότητα, όμως, μόνο κατ' εκτίμηση μπορούμε να υπολογίσουμε γιατί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Για παράδειγμα, τα ανεκτά όρια υπολειμμάτων φυτοφαρμάκου που έχουν καθοριστεί για φυτοφάρμακο που χρησιμοποιείται στις ντομάτες αφορούν τις αντοχές ενός οργανισμού ο οποίος τρώει καθημερινά ντομάτες ή ενός άλλου που σπάνια περιλαμβάνει το συγκεκριμένο λαχανικό στο διατροφή του.
Τι γίνεται, όμως, αν κάποιος, εκτός από ντομάτες, έχει την «κακή» συνήθεια να τρώει και άλλα λαχανικά, οπότε λαμβάνει καθημερινά κοκτέιλ φυτοφαρμάκων; Πώς μπορεί να μετρηθεί το αποτέλεσμα του συνδυασμού τοξικών ουσιών;
Ακόμα χειρότερα: τα όρια είναι τα ίδια ανεξάρτητα από τους ρύπους που έχει η περιοχή όπου ζει κανείς.
Και κάτι ακόμα. Αν αυτά τα όρια υπολειμμάτων είναι αυστηρά καθορισμένα με βάση επιστημονικά στοιχεία και εξασφαλίζουν ότι δεν θα υπάρχει επίδραση στην υγεία μας, τότε, γιατί αλλάζουν κάθε τόσο, γιατί ανεβαίνουν ή πέφτουν με υπουργικές αποφάσεις και γιατί τοξικές ουσίες έπειτα από χρήση χρόνων φτάνουν να καταργηθούν;
Η πρώτη απάντηση είναι ότι αλλάζουν γιατί συχνά δεν γνωρίζουμε όλες τις επιδράσεις οι οποίες καταγράφονται μόνο έπειτα από χρόνια, οπότε και μεταβάλλονται τα όρια. Η δεύτερη είναι ότι, όπως όλες οι αποφάσεις που πρέπει να συνταιριάξουν τη δημόσια υγεία και τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα, χωράνε πολλή συζήτηση...

Μεσογειακή Διατροφή

Ο όρος «μεσογειακή διατροφή» βασίζεται στις διατροφικές συνήθειες και παραδόσεις της Κρήτης και της Νοτίου Ιταλίας την περίοδο του 1960 και αποδίδεται σχηματικά με τη μορφή πυραμίδας για να χαρακτηρίσει έτσι την απαιτούμενη ποσότητα σε μηνιαία, εβδομαδιαία και καθημερινή βάση των ειδών διατροφής.

H Πυραμίδα τροφίμων αναπτύχθηκε από τα Υπουργεία Γεωργίας και Υγείας των ΗΠΑ με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως οπτικό εργαλείο για υγιεινή διατροφή. Η Πυραμίδα βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία διαιτητικών προσλήψεων, θρεπτικών συστατικών σε διάφορα τρόφιμα και τρόπους επιλογής τροφίμων για διατήρηση της υγείας.
1 Η κορυφή υποδεικνύει τροφές που πρέπει να τρώμε σε πολύ μικρές ποσότητες. Περιέχει τα λίπη, τα έλαια και τα γλυκά (σάλτσες, λάδια, μαργαρίνη, βούτυρα, αναψυκτικά, γλυκά). Στη σωστή ποσότητα προσθέτουν γεύση και ευχαρίστηση στα γεύματά μας αλλά σε μεγάλη ποσότητα αποτελούν την κύρια αιτία της παχυσαρκίας.
2 Οι περισσότερες τροφές στην ομάδα αυτή (κρέας, πουλερικά, ψάρια, ξερά φασόλια, αυγά) είναι ζωικής προέλευσης. Παρέχουν πρωτεΐνη (υλικά κατασκευής, δημιουργούν και αναπλάθουν τους ιστούς, δεν είναι υλικά καύσεως).
3 Το γάλα, το γιαούρτι και η ομάδα του τυριού παρέχουν ασβέστιο, βιτ.D, πρωτεΐνη, ριβοφλαβίνη κτλ. Κάποιες τροφές, όπως το τυρί, έχουν περισσότερο λίπος κι άλλες λιγότερο. Η θρεπτικότητα του γάλακτος δεν ελαττώνεται με την μείωση του λίπους.
4 Τα λαχανικά εκτός από υδατάνθρακες είναι πολύ καλή πηγή φυτικών ινών βιταμινών και αλάτων. Προτιμήστε τα φρέσκα και εποχιακά λαχανικά.Οι υδατάνθρακες των φρούτων (γλυκόζη, φρουκτόζη) προσφέρουν άμεση ενέργεια στον οργανισμό. Είναι προτιμότερο να καταναλώνονται ως έχουν παρά με τη μορφή χυμών, γιατί χάνουν τις φυτικές ίνες και μεγάλο ποσοστό βιταμινών.
5 Τα φαγητά περιέχουν όλες τις θρεπτικές ουσίες τις οποίες έχει ανάγκη το σώμα μας για να μεγαλώσει, να κρατηθεί σε φόρμα, να διορθώσει καμιά…ζημιά στα κύτταρά του, για να κινηθεί, να σκεφτεί, να διαβάσει… τέλος πάντων να ζήσει! Αυτές οι θρεπτικές ουσίες είναι οι Πρωτεΐνες, τα Λίπη, οι Υδατάνθρακες, οι Βιταμίνες, τα Άλατα και το Νερό, τα ίδια ακριβώς στοιχεία που αποτελούν και το σώμα μας.
Για να έχουμε μία ισορροπημένη διατροφή πρέπει να έχουμε ποικιλία στα τρόφιμα που τρώμε και να διαλέγουμε την σωστή ποσότητα για να είμαστε σίγουροι ότι παίρνουμε τις θρεπτικές ουσίες που χρειαζόμαστε. Από τα τρόφιμα παίρνουμε τα «καύσιμα» που χρειάζεται ο οργανισμός για να κάνει τις λειτουργίες του (να χτυπήσει η καρδιά, να αναπνεύσω, να πάω στη δουλειά, να πάω στο σχολείο, να βγω για παιχνίδι, κτλ).

Με βάση την πυραμίδα αυτή, θα πρέπει να καταναλώνουμε:

1-2 φορές το μήνα (ή λίγο συχνότερα σε μικρές ποσότητες) κόκκινο κρέας.

1-2 φορές την εβδομάδα: ψάρια, πουλερικά, αβγά (και γλυκίσματα).

Καθημερινά: Φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψωμί, δημητριακά, πατάτες, ελαιόλαδο, ελιές, γαλακτοκομικά.

Η μεσογειακή διατροφή συμβαδίζει με την συστηματική σωματική άσκηση ενώ προβλέπει και την κατανάλωση κρασιού με μέτρο. Η συστηματική φυσική δραστηριότητα είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση καλής υγείας και ιδανικού βάρους.

Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή, και ιδιαίτερα η ελληνική παραλλαγή της, μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει τα ακόλουθα βασικά χαρακτηριστικά:

1. Μεγάλη κατανάλωση ελαιολάδου,
2. Mικρή κατανάλωση λιπιδίων ζωικής προέλευσης
3. Μεγάλη κατανάλωση οσπρίων
4. Μεγάλη κατανάλωση λαχανικών
5. Μεγάλη κατανάλωση φρούτων
6. Μεγάλη κατανάλωση δημητριακών (κυρίως ψωμί)
7. Μικρή κατανάλωση κρέατος και κρετοσκευασμάτων
8. Μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προιόντων
9. Μέτρια κατανάλωση οινοπνεύματος (κυρίως κρασί)
10. Μέτρια κατανάλωση ψαριών

Στην παραδοσιακή ελληνική διατροφή, γεύματα όπως οι σούπες και οι σαλάτες περιλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες ελαιολάδου, οσπρίων και λαχανικών και συνοδεύονται από μεγάλες ποσότητες ψωμιού ολικής αλέσεως. Η πρόσληψη γάλακτος είναι μέτρια, αλλά η κατανάλωση τυριού και, σε μικρότερο βαθμό, γιαουρτιού είναι υψηλή. Η φέτα προστίθεται συνήθως στις σαλάτες και συνοδεύει τα μαγειρευμένα λαχανικά. Το κρέας, ήταν κάποτε ακριβό και η κατανάλωση του σπάνια. Η κατανάλωση ψαριών ήταν συνάρτηση της απόστασης από τη θάλασσα. Το κρασί καταναλώνεται με μέτρο και σχεδόν πάντοτε κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Η μεγάλη κατανάλωση λαχανικών, φρέσκων φρούτων και ειδικότερα η κατανάλωση ελαιολάδου σε συνδυασμό με λαχανικά και όσπρια, μπορεί να προσφέρει σε μεγάλο βαθμό προστασία από ένα μεγάλο φάσμα χρόνιων νοσημάτων.

Η διάδοση της ελληνικής παραδοσιακής διατροφής, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, προάγει την υγεία και παράλληλα ωφελεί την εθνική οικονομία και συντελεί στη διατήρηση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Τα τοπικά τρόφιμα συνιστούν ένα σημαντικό μέσο στη διάχυση του πολιτισμικού στοιχείου μιας χώρας και οι τοπικές μαγειρικές παραδόσεις αντανακλούν την ιστορία, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό.»

Ο ρόλος των βιταμινών στον οργανισμό

ΣΤΟΧΟΙ
1) Να γνωρίσουν οι μαθητές τις βιταμίνες, να κατανοήσουν τον ρόλο τους αλλά και ποιες τροφές τις εμπεριέχουν.
2) Να κατανοήσουν την αναγκαιότητα μιας ισορροπημένης διατροφής σε καθημερινή βάση. Να αλλάξουν νοοτροπία, στάση ζωής αλλά και διατροφικές συνήθειες. Να επιλέγουν μελλοντικά τα φαγητά τους ανάλογα με τις βιταμίνες που αυτά περιέχουν τροφές ώστε ο οργανισμός τους να προσλαμβάνει όλες τις βιταμίνες που είναι απαραίτητες για την σωστή ανάπτυξη του οργανισμού τους
3) Να κατανοήσουν οι μαθητές ότι οι τροφές αποτελούνται από ποικίλα συστατικά, θρεπτικά και μη
Γιατί υπάρχουν τροφές και φαγητά που μας αρέσουν λιγότερο ή περισσότερο - Τι συστατικά περιέχουν.
· Τι είναι οι βιταμίνες και τα θρεπτικά στοιχεία - Ποιες τροφές τις περιέχουν
· Τι είναι υγιεινό ή μη υγιεινό φαγητό
· Ποιες τροφές θεωρούνται πλαστικές - Γιατί πρέπει να αποφεύγονται
· Τι θα γινόταν αν τρώγαμε συνέχεια τα ίδια φαγητά
· Γιατί ο συνδυασμός και η ποικιλία των τροφίμων είναι απαραίτητος για την καλή υγεία και ανάπτυξη μας (σωματική και πνευματική)
4) Να κατανοήσουν ποιες είναι οι επιπτώσεις στην υγεία και σωματική μας ανάπτυξη από την υιοθέτηση λανθασμένης διατροφής.

Ο ρόλος των βιταμινών
Η λέξη Βιταμίνη, προέρχεται από το λατινικό vita που σημαίνει ζωή. Η αξία των βιταμινών είναι τεράστια γιατί αν και οι ίδιες δεν προσφέρουν ενέργεια στον οργανισμό, είναι απαραίτητες για την αφομοίωση των τροφίμων και την ενδοκυτταρική θρέψη των ιστών και των οργάνων του σώματος.
Οι βιταμίνες είναι οργανικές ενώσεις που σε πολύ μικρές ποσότητες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και την κανονική λειτουργία του οργανισμού. Οι θαυματουργές αυτές ουσίες ή δεν μπορούν να συντεθούν από τον οργανισμό ή συντίθενται, αλλά σε ανεπαρκείς ποσότητες. Για το λόγο αυτό πρέπει να λαμβάνονται με την τροφή (φαγητά και ποτά).
Οι βιταμίνες που βρίσκονται σε μικρές ποσότητες στις περισσότερες τροφές, βοηθούν στον έλεγχο ζωτικών σωματικών λειτουργιών. Οι βιταμίνες πρέπει να παρέχονται μέσω της διατροφής, αφού ο οργανισμός δεν είναι σε θέση να παράγει τις περισσότερες.
Κάθε βιταμίνη έχει και μια ξεχωριστή ιδιότητα για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ο ρόλος των βιταμινών είναι αυτός του καταλύτη σε όλες τις αναγκαίες δραστηριότητες του οργανισμού. Δεν θα πρέπει να λείπει καμιά από αυτές στο καθημερινό μας διαιτολόγιο. Οι βιταμίνες συνεργάζονται με τα μεταλλικά άλατα και αυξάνουν την αποτελεσματικότητα τους. Βρίσκονται σχεδόν σε όλες τις τροφές. Βοηθούν στην καλή λειτουργία των νεύρων. Βοηθούν στον μεταβολισμό των λιπών, υδατανθράκων και πρωτεϊνών καθώς και στο σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Επίσης στο σχηματισμό των οστών και δοντιών και στη πήξη του αίματος.
Η ανεπάρκεια βιταμινών έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, είτε αυξάνοντας την ευπάθεια σε ασθένειες ή προκαλώντας συγκεκριμένη αβιταμίνωση.Στα παιδιά, η αβιταμίνωση μπορεί να περιορίσει την ανάπτυξη. Οι βιταμίνες είναι μεν απαραίτητες χρειάζονται όμως σε πολύ μικρές ποσότητες. Παρόλο που ένας αυξανόμενος αριθμός ατόμων λαμβάνει συμπληρώματα βιταμινών, σπανίως είναι αυτό αναγκαίο και οι βιταμίνες είτε συγκεντρώνονται στο σώμα -πράγμα ενδεχομένως επικίνδυνο- ή αποβάλλονται γρήγορα ανάλογα με την διαλυτότητα τους.
Ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο που παρέχει μια ποικιλία ζωτικών και φυτικών τροφίμων σε τακτική βάση, μπορεί να εξασφαλίσει μια συνεχή παροχή βιταμινών και να προλάβει πολλές ασθένειες.

Μερικές χρήσιμες υποδείξεις:
o Τρώτε σε καθημερινή βάση φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Συνδυάζουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες με χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες.
o Προτιμάτε ντόπια φρούτα και λαχανικά εποχής. Κατά κανόνα είναι καλύτερα ωριμασμένα και το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στη συλλογή, τη μεταφορά και την αποθήκευσή τους, και στην κατανάλωση είναι συντομότερο. Είναι επομένως πλουσιότερα σε βιταμίνες από τα αντίστοιχα εισαγόμενα.
o Το γάλα και γενικότερα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, με εξαίρεση ορισμένα τυριά υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος, δεν πρέπει να λείπουν από το καθημερινό σας τραπέζι. Περιέχουν προπαντός βιταμίνη Α και τη σειρά των βιταμινών Β. Τα αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα δεν είναι τόσο πλούσια σε λιποδιαλυτές βιταμίνες, και ιδιαίτερα για τα παιδιά δεν συνιστώνται.
o Τροφές από δημητριακά ολικής άλεσης, όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά ή το μούσλι έχουν πολύ υψηλότερη περιεκτικότητα σε βιταμίνες, ιδιαίτερα Ε, Β1, και Β6, απ' ό,τι οι αντίστοιχες τροφές μερικής άλεσης, όπως π.χ. το άσπρο ψωμί.
o Φυτικά έλαια και λίπη περιέχουν προπαντός βιταμίνη Ε και ακόρεστα λιπαρά οξέα, που είναι εκτός των άλλων απαραίτητα και για την αφομοίωση των λιποδιαλυτών βιταμινών από τον οργανισμό.
o Τροφές και ποτά πλούσια σε ζάχαρη δίνουν στον οργανισμό πολλές θερμίδες και λίγες βιταμίνες. Προτιμήστε λοιπόν σε κρέμες, γλυκά, ή μιλκ σέικ τη φυσική γλυκάδα των ώριμων φρούτων.
o Τα δυστυχώς συχνά παραμελημένα όσπρια, όπως π.χ. τα φασόλια, οι φακές και τα ρεβύθια περιέχουν πολύτιμες βιταμίνες της σειράς Β, φολικό οξύ και βιταμίνη Ε.
o Το κρέας, τα αλλαντικά και τα τυριά υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο. Οι ανάγκες του οργανισμού σε θρεπτικές ουσίες καλύπτονται και όταν το κρέας παίζει απλώς συνοδευτικό ρόλο.
o Αν βραχυπρόθεσμα δεν έχετε τη δυνατότητα να βρείτε φρέσκα λαχανικά, προτιμήστε τα κατεψυγμένα λαχανικά από τις κονσέρβες. Με την τεχνική της κατάψυξης οι βιταμίνες διατηρούνται καλύτερα απ' ό,τι με την κονσερβοποίηση.
Πώς γίνεται καλύτερα η πρόσληψη των βιταμινών;
Σημαντικότατος παράγοντας για την κατά το δυνατόν καλύτερη πρόσληψη των βιταμινών από τον οργανισμό είναι ο τρόπος διατήρησης και παρασκευής των τροφών. Οι περισσότερες βιταμίνες είναι ευπαθείς στο φως, στη θερμότητα και στο οξυγόνο. Ορισμένα λαχανικά, π.χ. το σπανάκι, οι πράσινες σαλάτες ή τα φασολάκια, αν μείνουν σε θερμοκρασία δωματίου, χάνουν μετά από μια ημέρα το 40% της περιεκτικότητάς τους σε βιταμίνη C. Μετά από δύο ημέρες, το ποσοστό αυτό απώλειας φθάνει ήδη το 80%. Το ίδιο ισχύει και για την παρασκευή τους. Δεκαπεντάλεπτη παραμονή φρούτων ή λαχανικών μέσα σε νερό έχει ως αποτέλεσμα να χάσουν 30% της περιεκτικότητάς τους σε βιταμίνες.
Μερικές χρήσιμες υποδείξεις:
- Αγοράζετε τα φρούτα και τα λαχανικά σε μικρές ποσότητες. Μεγάλο χρονικό διάστημα διατήρησής τους συνεπάγεται κατά κανόνα καταστροφή των βιταμινών.
- Διατηρήστε τα ευπαθή λαχανικά και φρούτα οπωσδήποτε στο ψυγείο. Αλλά και τα λιγότερο ευπαθή σε δροσερό μέρος (υπόγειο ή αποθήκη).
- Προστατέψτε τα τρόφιμα από το φως και τον αέρα. Οι υπεριώδεις ακτίνες καταστρέφουν προπαντός τη βιταμίνη Α. Το οξυγόνο προσβάλλει επίσης πολλές βιταμίνες.
- Τα φρούτα και τα λαχανικά πρέπει πρώτα να πλένονται και μετά να τεμαχίζονται και όσο περισσότερος είναι ο τεμαχισμός τους τόσο περισσότερες βιταμίνες διαλύονται από το νερό. Καλύτερα είναι να πλένονται σε στάσιμο νερό, γιατί η πίεση του τρεχούμενου νερού παρασέρνει αρκετές πολύτιμες ουσίες. Ακόμη, μερικές σταγόνες λεμόνι ή ξύδι σε τεμαχισμένα ή πολτοποιημένα φρούτα ή λαχανικά επιβραδύνουν σημαντικά την αποδόμηση της βιταμίνης C.
- Ακόμη, και αν δεν είναι πάντοτε εύκολο, η κατσαρόλα πρέπει να μένει κλειστή κατά τη διάρκεια του βρασίματος των τροφίμων. Ο ατμός που διαφεύγει συμπαρασύρει μαζί του βιταμίνες, ενώ το οξυγόνο του αέρα που εισέρχεται συμπληρώνει τη μικρή αυτή "καταστροφή".
Σε ποιες κατηγορίες ανθρώπων εμφανίζεται συνηθέστερα έλλειψη βιταμινών;
Οι ανάγκες που έχει ένας άνθρωπος σε βιταμίνες μεταβάλλονται στη διάρκεια της ζωής του, ενώ παράλληλα εξαρτώνται και από ορισμένες καταστάσεις και συνήθειες. Έτσι, ορισμένες ομάδες ανθρώπων παρουσιάζουν αυξημένους κινδύνους αβιταμίνωσης.
Ειδικότερα:
Οι νέοι και οι νέες:
Σε πολλούς νέους ανθρώπους παρουσιάζεται έλλειψη βιταμινών εξαιτίας της μονόπλευρης δίαιτας που ακολουθούν. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια ολοένα και μεγαλύτερη μερίδα της νεολαίας αποφεύγει τα φρούτα, τα φρέσκα λαχανικά και τις τροφές ολικής άλεσης και στρέφεται στις έτοιμες τροφές και στα φαστφουντάδικα. Μπορεί έτσι εύκολα να παρουσιαστεί έλλειψη σε βιταμίνες, και προπαντός στις βιταμίνες Β1, Β2, Α και φολικό οξύ.
Οι γυναίκες στη διάρκεια εγκυμοσύνης και θηλασμού:
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι γυναίκες πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή τους. Ο οργανισμός τους χρειάζεται περισσότερη ενέργεια και κυρίως περισσότερες βιταμίνες. Ιδιαίτερα στις βιταμίνες Β1, Β2, Β6, και στο φολικό οξύ είναι δυνατόν να παρουσιαστεί ανεπάρκεια. Επίσης κατά τη διάρκεια του θηλασμού πρέπει να προτιμούνται τροφές πλούσιες σε βιταμίνες Α, Β6 και φολικό οξύ.
Οι ηλικιωμένοι:
Οικονομικά προβλήματα που οδηγούν στην αγορά τροφίμων αμφίβολης θρεπτικής αξίας, ακανόνιστο φαγητό, τακτική λήψη φαρμάκων, δυσκολίες στη μάσηση και ενοχλήσεις του πεπτικού συστήματος έχουν ως αποτέλεσμα να παρατηρείται σε πολλά ηλικιωμένα άτομα έλλειψη βιταμινών. Συνήθως λείπουν οι βιταμίνες Α, C, φολικό οξύ και D.
Οι αθλητές:
Οι εν ενεργεία αθλητές για να διατηρήσουν τις επιδόσεις τους έχουν αυξημένες ανάγκες σε βιταμίνες. Για να τις καλύψουν αρκεί να επιλέξουν τροφές πλούσιες σε βιταμίνες. Φαρμακευτικά βιταμινούχα σκευάσματα είναι κατά κανόνα περιττά.
Οι ασθενείς
Όσοι υποβλήθηκαν σε χειρουργική αφαίρεση τμήματος του λεπτού εντέρου για οποιονδήποτε λόγο μπορεί να αναπτύξουν ανεπάρκεια βιταμινών, κυρίως του συμπλέγματος Β. Αυτό οφείλεται στο ότι οι βιταμίνες αυτές απορροφώνται από συγκεκριμένο τμήμα του λεπτού εντέρου, η αφαίρεση του οποίου έχει επιπτώσεις στην απορρόφηση των αντίστοιχων βιταμινών.

Τα φυτοφάρμακα στη διατροφή μας

Η ομάδα Αγωγής Υγείας του Γυμνασίου Προαστίου, αποτελούμενη από μαθητές της Β' τάξης του σχολείου, με την υποστήριξη και καθοδήγηση του καθηγητή του σχολείου κ. Αλεξάνδρου Γκίκα, προτείνουν επιλεγμένες ιστοσελίδες προς ενημέρωση όλων όσων ενδιαφέρονται για το φλέγον πραγματικά ζήτημα των φυτοφαρμάκων στη διατροφή μας.

• http://www.menshealth.gr/nutrition.diet.10.33.html


• http://www.medlook.net/article.asp?item_id=1954


• http://www.ecocrete.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1855&Itemid=82


• http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathcommon_415_11/03/2006_1285592

Περιγραφή του Προγράμματος

Συνοπτική περιγραφή του προγράμματος
To πρόγραμμα «Εφηβική Διατροφή» επιδιώκει να συνδυάσει τις γνώσεις των μαθητών για τη διατροφή με τη μάθηση για σωστή επιλογή των διατροφικών προϊόντων, καθώς και τον προβληματισμό για τη σωστή αντιμετώπιση και στάση απέναντι στις φήμες και την πραγματικότητα ενός σύγχρονου προβλήματος, όπως είναι το πρόβλημα της διατροφής και υγείας των ανθρώπων.
Στόχοι του προγράμματος είναι :
§ Να προβληματιστούν οι μαθητές για το τι, ποια, πως και πόση διατροφή έχει ανάγκη ο άνθρωπος για να εξασφαλίσει τη ζωή και την υγεία του.
§ Να έρθουν σε επαφή με τον παραδοσιακό και το σύγχρονο τρόπο διατροφής.
§ Οι διατροφικές συνήθειες και πως διαμορφώνονται .
§ Διαφήμιση – Προσφορά και σωστή επιλογή διατροφικών προϊόντων, ο ρόλος του ηλεκτρονικού, του γραπτού τύπου και του MARKETING.
§ Να γνωρίσουν ότι η μη σωστή διατροφή είναι δυνατό να προκαλέσει διαταραχές στην υγεία του.
§ Ο ρόλος των βιταμινών στη διατροφή μας
§ Το ρόλο και τον κίνδυνο των φυτοφαρμάκων στη διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου.
§ Οι ιστορικές, κοινωνιολογικές, ανθρωπολογικές και βιολογικές γνώσεις των μαθητών, που απέκτησαν μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια σε συνδυασμό με την επαφή με θέματα που έχουν σχέση με τη διατροφή μέσα από το πρόγραμμα, θα έχουν θετική επίδραση στη συμπεριφορά των μαθητών ώστε, να συνειδητοποιήσουν την σημασία της σωστής διατροφής για την υγεία τους.
§ Η Συνεργασία – Ενημέρωση των γονέων – παραγωγών, καθώς και της ευρύτερης τοπικής κοινωνίας θα προβληματίσει για τον τρόπο παραγωγής και διάθεσης των διατροφικών προϊόντων.
Χαρακτηριστικά των μαθητών και των εκπαιδευτικών που θα εμπλακούν στην υλοποίηση του προγράμματος.
Οι συμπράττουσες σχολικές μονάδες είναι Γυμνάσια και Λύκεια. Οι μαθητές, ζουν στην περιφέρεια του Νομού Καρδίτσας και έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα και τους ίδιους προβληματισμούς.
Πολλοί μαθητές είναι παιδιά παραγωγών γεωργικών προϊόντων και εκτροφέων οικόσιτων ζώων συμμετέχουν τα ίδια στις διαδικασίες παραγωγής και έχουν έντονο ενδιαφέρων για την απόκτηση γνώσεων γύρω από την παραγωγή και διάθεση φυτικών και ζωικών προϊόντων διατροφής.
Μέθοδοι πραγματοποίησης.
Οι εκπαιδευτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται, ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά των μαθητών, στο σκοπό και στους στόχους του προγράμματος:
α). Καταιγισμός ιδεών (Brainstorming) με την συνεργασία καθηγητών-μαθητών και προσέγγιση του διαδικτύου .
β). Βιωματική μάθηση-δημιουργία ομάδων εργασίας (Μέθοδος Project).
γ). Ερωτηματολόγια (Μαθητής-Ερευνητής).
δ). Συνεργασία με την τοπική επιστημονική κοινότητα (Γεωπονική υπηρεσία, ΤΕΙ Τροφίμων, Γεωργική Υπηρεσία), σε εξειδικευμένα θέματα και με όλους τους φορείς, που μπορούν να βοηθήσουν στην υλοποίηση των στόχων του προγράμματος.
Περιεχόμενο του προγράμματός.
Αρχικά το πρόγραμμα ξεκίνησε με:
§ Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών για τα θέματα του προγράμματος.
· Ενημέρωση του Δεκαπενταμελούς, του Συλλόγου Καθηγητών, του Συλλόγου Γονέων και γενικά της Σχολικής Κοινότητας.
· Εξασφάλιση συνεργασίας με ειδικούς, για τα θέματα του προγράμματος, Επιστήμονες.
· Ερωτηματολόγιο διαπίστωσης του βαθμού πρόσβασης των μαθητών στα θέματα του προγράμματος.
Δραστηριότητες μαθητών
· Μέσα από τη συνεργασία των μαθητών στις ομάδες οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν ειδικά προσόντα (ταλέντα), που θα τους βοηθήσουν στην αποδοχή της ιδιαιτερότητας των συνανθρώπων τους.
· Οι ελεύθερες συζητήσεις, η επιχειρηματολογία, οι δραστηριότητες ατομικές και ομαδικές θα τους βοηθήσουν στην απόκτηση αυτοεκτίμησης ώστε να αποκτήσουν θετική στάση για τη ζωή .
· Οι επαφές και η προσέγγιση με ανθρώπους εκτός του σχολείου θα συμβάλλει στην κοινωνικοποίησής τους .
· Η ενεργητική και βιωματική μάθηση θα ενισχύσει την υπευθυνότητα και την προσωπικότητά τους.
Μέθοδοι αξιολόγησης του προγράμματος
· Δημιουργία ερωτηματολογίων
· Οργάνωση συζητήσεων μέσα στη σχολική κοινότητα.
· Επεξεργασία, διάχυση και ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των ερευνών
Διάδοση αποτελεσμάτων
· Ενημέρωση των σχολικών κοινοτήτων
· Διαδίκτυο
·Οργάνωση ημερίδων σε τοπικό επίπεδο όπου θα παρουσιάζεται το υλικό που επεξεργάστηκαν οι μαθητές ή κεντρικής ημερίδας, όπου θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα των εργασιών όλων των σχολείων, σε συνδυασμό με ομιλία-ες σχετικά με το θέμα της Διατροφής.
· Αναφορές στον τοπικό τύπο.
· Δημιουργία CD
· Δημιουργία ημερολογίου
· Δημιουργία Λευκώματος, φυλλαδίων κλπ.
Αναμενόμενα Αποτελέσματα.
α) για τους μαθητές
· Ενασχόληση- δράση εκτός σχολείου με θέματα που τους ενδιαφέρουν
· Μέσα από τις συζητήσεις στις ομάδες επαφή με το δημοκρατικό διάλογο αναγνώριση της αξίας του άλλου και διαφορετικού.
· Απόκτηση αυτοπεποίθησης, ενίσχυσης της προσωπικότητάς των , κοινωνικοποίηση.
β) για τους εκπαιδευτικούς και το εκπαιδευτικό σύστημα (αλλαγές – βελτιώσεις)
· Μέσα από το πρόγραμμα ενασχόληση με θέματα έξω από την καθημερινότητα τους, αλλά που τους αφορούν άμεσα και τους ίδιους
· Διαφορετική προσέγγιση των μαθητών, από αξιολογητής και παροχέας γνώσεων σε συνεργάτης και φίλος.
· Ενασχόληση και «ειδίκευση» σε άλλου είδους θέματα.
γ) για την κοινότητα
· Με τις ημερίδες, τα ερωτηματολόγια, τις συνεντεύξεις θα υπάρξει σύνδεση και ενημέρωση της οικογένειας και της ευρύτερης κοινωνίας γενικότερα.